Ποιά είναι η αλήθεια για την τροφή σήμερα;

Ο 

Ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά, ειδικά τα τελευταία εκατό χρόνια. Μαζί με αυτόν έχει αλλάξει και η τροφή.

Έχουμε γίνει μάρτυρες της βιομηχανικής προόδου, της ανακάλυψης του ηλεκτρισμού, τεχνολογικών εξελίξεων, πολέμων, ατομικών βομβών, και το σώμα μας πρέπει διαρκώς … να προσαρμόζεται.

Έχουμε αλλάξει τον τρόπο που ζούμε: τρώμε περισσότερο και κινούμαστε λιγότερο. Αλλά τι πραγματικά τρώμε αυτές τις μέρες;

Δεδομένα από τα παγκόσμια συνέδρια του Rio 1992 και 2012 έδειξαν ότι το έδαφος, συνεπώς και τα προϊόντα που παράγει (φρούτα και λαχανικά), έχουν χάσει πάνω από το 50% των θρεπτικών συστατικών τους, συγκριτικά με 50 χρόνια πριν.

Δυστυχώς, οτιδήποτε καταναλώνουμε αυτές τις μέρες είναι πολύ λιγότερο θρεπτικό, και η κατάσταση αντί να βελτιώνεται, χειροτερεύει όλο και περισσότερο από το 1992.

Ακόμα και οι βιολογικές καλλιέργειες δεν προσφέρουν την ίδια θρεπτική αξία, όπως 50 χρόνια πριν.

Τρώμε αλλά δεν τρεφόμαστε! Καταναλώνουμε τεράστιες ποσότητες ζάχαρης, υδατανθράκων, πρωτεϊνών, αλλά ελάχιστα μικροθρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα, που βοηθούν το σώμα μας να θεραπευτεί.

Μεγάλη ειρωνεία, οι παχύσαρκοι βρίσκονται σε κατάσταση υποθρεψίας!

Χριστουγεννιάτικα δέντρα

Χριστουγεννιάτικα δέντρα

Η εκπληκτική ιστορία πίσω από αυτήν την παράδοση των διακοπών. 

Από την Εσθονία στην Ανταρκτική, αυτό το κάποτε ειδωλολατρικό σύμβολο έχει πολλές παράξενες μορφές. 

Τον Δεκέμβριο του 1848, μια εικόνα έδειξε τη βασίλισσα Βικτώρια, τον πρίγκιπα Άλμπερτ και τα παιδιά τους να θαυμάζουν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Πολλές παραλλαγές της εικόνας άρχισαν να κυκλοφορούν, διαδίδοντας τη γιορτινή τάση.

 

Φωτογραφία από το αρχείο HULTON, GETTY IMAGES 

Τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα είναι μια παράξενη παράδοση: Κάθε Δεκέμβριο, άνθρωποι σε περιοχές σε όλο τον κόσμο κατευθύνονται προς το πλησιέστερο δάσος, κόβουν ένα δέντρο, το σύρουν στα σπίτια τους, το κοσμούν με φώτα, στολίδια και μπάλες - μέχρι τον Ιανουάριο. Αλλά τα αειθαλή κλαδιά των δέντρων ήταν απαραίτητη εποχιακή διακόσμηση από την αρχαιότητα ως μέρος των ειδωλολατρικών χειμερινών ηλιοστάσιων. 

«Τα αειθαλή δέντρα στα φεστιβάλ της Μεσογείου ήταν παράδοση από τον αρχαίο κόσμο, σηματοδοτώντας τη νίκη της ζωής και του φωτός πάνω από το θάνατο και το σκοτάδι», γράφει η Carole Cusack, καθηγήτρια θρησκευτικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. 

Είναι δύσκολο να εντοπιστεί ακριβώς πότε και πού αυτές οι ειδωλολατρικές παραδόσεις μεταμορφώθηκαν στην παράδοση όπως την ξέρουμε: Αρκετές χώρες ισχυρίζονται ότι είναι η γενέτειρα του χριστουγεννιάτικου δέντρου και υπάρχουν πολλές μυθολογίες που επιδιώκουν να εξηγήσουν τι σημαίνει. Όμως, ενώ τα χριστουγεννιάτικα δέντρα εμφανίζονται σε όλο τον κόσμο, η προέλευσή τους εντοπίζεται σε περιοχές με άφθονα αειθαλή δάση - ειδικά εκείνα στη βόρεια Ευρώπη. 

Η εξέλιξη του χριστουγεννιάτικο δέντρου

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο Rockefeller Center φωτίζεται στη Νέα Υόρκη

Η ερυθρελάτη της Νορβηγίας ύψους 75 ποδιών ανάβει με 

περισσότερα από 50.000 φώτα LED. 

Στη Βόρεια Ευρώπη η Λετονία και η Εσθονία ισχυρίζονται ότι ήταν το σπίτι του πρώτου χριστουγεννιάτικου δέντρου. Η Λετονία εντοπίζει τις παραδόσεις του χριστουγεννιάτικου δέντρου το 1510, όταν μια εμπορική συντεχνία που ονομάζεται House of the Black Heads μετέφερε ένα δέντρο μέσα στην πόλη, το διακόσμησε και αργότερα το έκαψε. Εν τω μεταξύ, η Εσθονία αντέκρουσε αυτούς τους ισχυρισμούς, λέγοντας ότι έχει αποδείξεις για παρόμοιο φεστιβάλ που φιλοξένησε η ίδια συντεχνία στην πρωτεύουσα του Ταλίν το 1441.

 Μια αγορά στην πρωτεύουσα της Εσθονίας Ταλίν με ένα μεγάλο χριστουγεννιάτικο δέντρο. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ BY IKARS KUBLINS, ALAMY STOCK PHOTO

Χριστουγεννιάτικο δέντρο έξω από την εκκλησία του Αγίου Πέτρου,

 στη Ρίγα της Λετονίας

Τόσο η Λετονία όσο και η Εσθονία ισχυρίζονται ότι είναι η γενέτειρα του χριστουγεννιάτικου δέντρου. Οι ιστορικοί αμφιβάλλουν και για τους ισχυρισμούς. Ο Gustavs Strenga της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Λετονίας στη Ρίγα δήλωσε στους New York Times το 2016 ότι οι εορταστικές εκδηλώσεις της συντεχνίας πιθανότατα δεν σχετίζονται με τα Χριστούγεννα. Αλλά αυτό δεν εμπόδισε αυτές τις δύο χώρες να αγωνιστούν για Στην πλατεία του Δημαρχείου της Ρίγας, μια πλάκα κοσμεί το σημείο που στήθηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρου. 

Ανθρωπόκαινος

Το βίντεο είναι ένα απόσπασμα της ταινίας "Welcome to the Anthropocene" για το Παγκόσμιο συνέδριο που έγινε στο Ρίο, το 2012 και αφορούσε την κλιματική αλλαγή. 
Ανθρωπόκαινος σημαίνει η εποχή των ανθρώπων. Τον όρο πρότεινε πριν 20 χρόνια ο νομπελίστας χημικός της ατμόσφαιρας Πολ Κρούτζεν (Crutzen). Ο επιστήμονας μαζί με άλλους, (όπως οι Stoppani, Stoermer) πρότειναν να ονομαστεί η τωρινή περίοδος της ιστορίας της γης, "ανθρωπόκαινος".  Υποστήριξαν ό,τι η Γη εισήλθε σε αυτή τη νέα γεωλογική εποχή, μετά το 1945 και την πρώτη χρήση της ατομικής βόμβας. Ο αντίκτυπό του ανθρώπου πάνω στη Γη είναι τόσο μεγάλος που καθορίζει μια νέα γεωλογική εποχή, η οποία πιθανόν να αναγνωρίζεται επισήμως από τα επίπεδα πλαστικών υλών στα γεωλογικά στρώματα που διαμορφώνονται σήμερα.

Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα των γεωλόγων δεν έχει πάρει ακόμη την οριστική απόφαση να ορίσει την Ανθρωπόκαινο ως διάδοχο της τωρινής Ολοκαίνου περιόδου, που άρχισε πριν από περίπου 12.000 χρόνια μετά τη λήξη της τελευταίας εποχής των παγετώνων. Όμως η 26μελής αρμόδια επιστημονική ομάδα της Διεθνούς Επιτροπής Στρωματογραφίας (που καθορίζει και «βαφτίζει» τις μακρές γεωλογικές περιόδους), με επικεφαλής τον καθηγητή γεωλογίας Γιαν Ζαλάσιεβιτς του βρετανικού Πανεπιστημίου Λέστερ, εισηγείται ότι στις 16 Ιουλίου 1945, όταν έγινε η πρώτη πυρηνική δοκιμή στο Νέο Μεξικό, μια νέα εποχή άρχισε στη Γη.
Η ραγδαία βιομηχανική και τεχνολογική ανάπτυξη που ακολούθησε, επιβεβαίωσε την επικράτηση μιας νέας εποχής, η οποία έχει πια αφήσει αμετάκλητα τα «σημάδια» της πάνω στη γεώσφαιρα και στη βιόσφαιρα (πλαστικά, ρύπανση, αποψίλωση, υπερθέρμανση κ.α.).

Εναλλακτικά, έχει προταθεί ότι η Ανθρωπόκαινος ξεκίνησε με την αρχή της γεωργίας πριν περίπου 10.000 χρόνια ή με την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης μετά το 1750. Όμως επιστήμονες κλίνουν υπέρ της εμφάνισης της πυρηνικής «εποχής του ατόμου» ως του ορόσημου για την έναρξη της Ανθρωποκαίνου.

Στο γεωλογικό παρελθόν, οι περίοδοι έχουν χωριστεί μεταξύ τους από σημαντικά ορόσημα, συχνά καταστροφικού τύπου, όπως η έκρηξη σούπερ-ηφαιστείων ή η εξαφάνιση των δεινοσαύρων από πτώση μεγάλου αστεροειδούς. Η ρίψη ατομικών βομβών θεωρείται ένα ανάλογης σημασίας συμβάν, σε συνδυασμό με την μεταπολεμική οικονομική-παραγωγική-τεχνολογική «έκρηξη».

Οικολογία Βασικές έννοιες

Η οικολογία (οίκος + λόγος ) σημαίνει κυριολεκτικά  τη «μελέτη του φυσικού οίκου». Τα θεμέλια της επιστήμης έθεσαν ο Ιπποκράτης, ο Αριστοτέλης και ο Θεόφραστος, στην Αρχαία Ελλάδα.

Τον όρο «Οικολογία» επινόησε ο Γερμανός βιολόγος Ernst Haeckel το 1866 που καθιέρωσε  την επιστήμη. Ο ίδιος όρισε την Οικολογία ως «επιστήμη της σχέσεως των οργανισμών με το περιβάλλον» αλλά δεν ασχολήθηκε περαιτέρω Το πρώτο οικολογικό εγχειρίδιο γράφτηκε το 1895 από έναν Δανό βοτανολόγο, τον Eugenius Warming, ο οποίος αναφέρεται ως ο θεμελιωτής της σύγχρονης Οικολογίας.

Αν και συνδέεται με τη βιολογία αποτελεί μια διακλαδική επιστήμη. Μελετά τα υψηλότερα επίπεδα οργάνωσης της ζωής και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργανισμών και περιβάλλοντός, και βασίζεται σε πολλούς άλλους επιστημονικούς κλάδους, ιδιαίτερα στη γεωλογία, τη γεωγραφία, τη μετεωρολογία, την εδαφολογία, τη χημεία και τη φυσική. 

 Η οικολογία ασχολείται με τους οργανισμούς και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Οι οργανισμοί μπορούν να μελετηθούν σε διάφορα επίπεδα: στο επίπεδο των ατόμων, των μορίων, των κυττάρων, στο επίπεδο των πληθυσμών, των κοινοτήτων και των οικοσυστημάτων, μέχρι και στο επίπεδο του συνόλου της βιόσφαιρας. Τα τελευταία επίπεδα αποτελούν τα κύρια γνωστικά αντικείμενα της οικολογίας.

Ουσιαστικά η οικολογία μελετά το περιβάλλον. Περιβάλλον (περί + βάλλω) είναι ότι μας «αγκαλιάζει» τα πάντα γύρω μας, ολόκληρος ο κόσμος που μας περιβάλλει. Ως περιβάλλον ορίζεται το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες.

Κατατάσσουμε τις διάφορες πτυχές του περιβάλλοντος σε φυσικό και σε ανθρωπογενές περιβάλλον. 

Φυσικό περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από τη φύση.

Ανθρωπογενές περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από την ανθρώπινη δραστηριότητα και παρέμβαση.

Το φυσικό περιβάλλον μας προσφέρει το «σπίτι» στο οποίο κατοικεί ολόκληρη η σημερινή ανθρωπότητα. Μας προσφέρει, τους φυσικούς πόρους για να τραφούμε, τους ενεργειακούς πόρους για να κινήσουμε τα τεχνολογικά επιτεύγματά μας, το πλαίσιο μέσα στο οποίο κτίζουμε τα κτίρια μας και τα μνημεία του πολιτισμού μας, το νερό που πίνουμε, το οξυγόνο που αναπνέουμε. Το φυσικό περιβάλλον αναλύεται σε 3 συνιστώσες: στην ατμόσφαιρα, στη λιθόσφαιρα, στην υδρόσφαιρα. Πάνω σε αυτές τις 3 σφαίρες στηρίζεται ολόκληρη η ζωή (η Βιόσφαιρα) πάνω στη Γη.
Οι σφαίρες της διατήρησης της ζωής πάνω στον πλανήτη Γη.
Βιόσφαιρα: όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί περιλαμβάνει ένα τμήμα της λιθόσφαιρας, της υδρόσφαιρας και της ατμόσφαιρας.
Λιθόσφαιρα: ο φλοιός της Γης.
Υδρόσφαιρα: όλα τα νερά που μας περιβάλλουν.
Ατμόσφαιρα: όλος ο αέρας που μας περιβάλλει.

Εθισμός - εξάρτηση

Εθισμός είναι μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από εξάρτηση σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα αλλά και σε ουσίες. Προκαλείται από το κάπνισμα, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, τα τυχερά παιχνίδια (τζόγος), το διαδίκτυο, το κινητό τηλέφωνο κλπ. Υπάρχουν πολλά στάδια εθισμού. Ο εθισμός καθώς εξελίσσεται γίνεται τρόπος ζωής. Δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν παγιδευμένοι σε κάποιον από τους πολλούς εθισμούς. 

Στην ουσία σήμερα αντιμετωπίζεται ως εθισμός σχεδόν κάθε συνήθεια που ακολουθείται εκτός μέτρου από ένα άτομο το οποίο γνωρίζει ότι δυσκολεύεται ή αδυνατεί να την κατευνάσει και πολύ περισσότερο να της δώσει ένα τέλος. 

Η εξάρτηση υποδηλώνεται από την παρουσία τριών τουλάχιστον από τα παρακάτω συμπτώματα: 

• Έντονη επιθυμία χρήσης της ουσίας
• Ανάπτυξη ανοχής στη χρήση της ουσίας 
• Παρουσία στερητικού συνδρόμου με τη μείωση ή τη διακοπή της χρήσης της ουσίας 
• Ανάλωση σημαντικού χρόνου γύρω από τη συμπεριφορά χρήσης 
• Εγκατάλειψη σημαντικών δραστηριοτήτων κοινωνικών, επαγγελματικών ή ψυχαγωγικών, λόγω της χρήσης

Εξάρτηση από ουσίες είναι η κατάσταση απόλυτου εθισμού, κατά την οποία ένας άνθρωπος κυριαρχείται από την έντονη ανάγκη λήψης της ουσίας. Η σωματική εξάρτηση εμφανίζεται όταν το σώμα του έχει προσαρμοστεί στην ουσία και αναπτύσσει συμπτώματα μόλις σταματήσει τη χρήση (στερητικό σύνδρομο). 

Η ψυχολογική εξάρτηση εμφανίζεται όταν ο άνθρωπος έχει ανάγκη από τη χρήση της ουσίας για να νιώσει καλά, να διώξει το άγχος ή την ψυχική πίεση ή απλά για να νιώθει φυσιολογικός και να αντεπεξέρχεται στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής. Η ψυχολογική εξάρτηση, σε σύγκριση με τη σωματική, είναι πιο σημαντική και είναι αυτή που απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο για να αντιμετωπιστεί. Δεν δημιουργούν όλες οι ουσίες και τις δυο μορφές εξάρτησης. 

Στρες - Άγχος

Στη σημερινή εποχή το άγχος είναι μια από τις πιο συχνές δυσλειτουργίες που παρουσιάζει ο άνθρωπος, καθώς παρατηρούνται κάποια σωματικά  συμπτώματα. Η καρδιά χτυπάει γρήγορα, η αναπνοή επιταχύνεται και ο ιδρώτας τρέχει στο μέτωπο. Αλλά ενώ το άγχος μπορεί να γίνει εχθρός για τη δημόσια υγεία, οδηγώντας σε πολύπλοκες επιπτώσεις και χρόνια νοσήματα από την άλλη μπορεί να βοηθήσει το άτομο, εφόσον βέβαια, έχει την ικανότητα να το διαχειριστεί. Το άτομο σε κατάσταση στρες εκκρίνει ορμόνες: κορτιζόλη, επινεφρίνη ή αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη ή νορεπινεφρίνη. Αν η έκκριση είναι για λίγο, αυτό μπορεί να βοηθήσει με επιτυχία στην αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων και την ανάληψη δράσης αφού οι ορμόνες ετοιμάζουν το σώμα να δράσει γρήγορα και αποτελεσματικά για να αντιμετωπίσει μια επείγουσα κατάσταση. Η συνεχόμενη όμως έκκριση προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία. Θα λέγαμε ότι το άγχος και το στρες για λίγο, μπορούν να βοηθήσουν στην ταχύτερη αντιμετώπιση μιας δύσκολης κατάστασης. Όταν όμως γίνονται χρόνια αυτό είναι ιδιαίτερα παθογόνο για το άτομο.

Φυσικές καταστροφές - κίνδυνοι

Ο όρος «φυσική καταστροφή» είναι σχετικά παραπλανητικός, γιατί υποδηλώνει ότι οι καταστροφές είναι ένα «λάθος της φύσης». Στην πραγματικότητα, τα γεγονότα που εκτιμούνται ως καταστροφές δε γίνονται καταστροφές χωρίς τη συμμετοχή του ανθρώπινου παράγοντα, η οποία συνδέεται με την τρωτότητα που δημιουργείται μέσα από την ανθρώπινη δραστηριότητα, πχ. τον τόπο ή τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος κατασκευάζει μια κατοικία ή μία κρίσιμη υποδομή. 

Φυσικά γεγονότα όπως οι τυφώνες, οι πλημμύρες, οι σεισμοί, οι ανεμοστρόβιλοι και άλλα είναι στην πραγματικότητα κίνδυνοι που έχουν τη δυνατότητα να βλάψουν τους ανθρώπους και να καταστρέψουν την ανθρώπινη ιδιοκτησία. Αυτοί οι κίνδυνοι γίνονται καταστροφές μόνο όταν εμφανιστούν σε ευάλωτες κοινωνίες που δεν έχουν / δε βρίσκουν τον τρόπο να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους αυτούς. 

Ο φυσικός κίνδυνος (natural hazard) είναι μια φυσική διεργασία ή ένα φαινόμενο (πχ. σεισμός, ηφαιστειακή έκρηξη, πλημμύρα, καταιγίδα, ξηρασία, κλπ.) που συμβαίνει στη βιόσφαιρα, το οποίο μπορεί να εξελιχθεί σε καταστροφικό γεγονός και να βλάψει ανθρώπους ή να καταστρέψει ιδιοκτησίες και περιουσιακά στοιχεία. 

Το 1992, Ο ΟΗΕ όρισε τις φυσικές καταστροφές ως «σοβαρές διαταραχές στη λειτουργία της κοινωνίας, οι οποίες προκαλούν εκτεταμένες ανθρώπινες, υλικές ή περιβαλλοντικές απώλειες που υπερβαίνουν την ικανότητα της κοινωνίας να τις αντιμετωπίζει με ίδιους πόρους». Ο ΟΗΕ, γνωρίζοντας τη σημασία της ενημέρωσης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, με απόφασή του το Δεκέμβριο του 2009 (ψήφισμα 64/200), καθιέρωσε τη 13η Οκτωβρίου ως τη Διεθνή ημέρα μείωσης των φυσικών καταστροφών. Κατά την ημέρα αυτή, διοργανώνονται δράσεις και διάφορες εκδηλώσεις με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, αναφορικά με την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές. 

Μια φυσική καταστροφή είναι ένα φυσικό γεγονός ασυνήθιστου μέγεθος που οι άνθρωποι δεν το αναμένουν και δε μπορούν να το ελέγξουν. Οι φυσικοί κίνδυνοι απειλούν ανθρώπινες ζωές και δραστηριότητες και μπορούν να αλλάξουν για πάντα τον τρόπο ζωής τους. 

Κατηγορίες φυσικών καταστροφών

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organization) και η παγκόσμια βάση δεδομένων για τις φυσικές καταστροφές EM-DAT (Emergency Events Database) ταξινομούν τις φυσικές καταστροφές στις εξής κατηγορίες: 

• Γεωφυσικές, όπως οι σεισμοί, οι ηφαιστειακές εκρήξεις και οι κατολισθήσεις ξηρής μάζας
• Υδρολογικές, όπως οι πλημμύρες και οι κατολισθήσεις υγρής μάζας (πχ. χιονοστιβάδες)
• Μετεωρολογικές, όπως οι θύελλες και οι καταιγίδες
• Κλιματολογικές, όπως οι ακραίες θερμοκρασίες, οι ξηρασίες και οι δασικές πυρκαγιές
• Βιολογικές, όπως επιδημίες, που προκαλούνται από την έκθεση των ζώντων οργανισμών σε παθογόνους μικροοργανισμούς
• Πυρηνικές - Ραδιολογικές 
• Χημικές πολεμικές ουσίες (chemical agents ή chemical warfare agents) κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες όλες εκ των οποίων προκαλούν αδρανοποίηση, σοβαρές βλάβες ή θάνατο: (1) Καυστικές ή Φλυκταινογόνες ουσίες, (2) Νευροτοξικές Ουσίες ή Ουσίες Νεύρων, (3) Ασφυξιογόνες ουσίες, (4) Αιμοτοξικές ουσίες, (5) Αδρανοποιητικές ουσίες. Χρησιμοποιούνται σε μορφή αερίου, υγρού ή αερολύματος (αεροζόλ).

Τι είναι τα συναισθήματα και πως λειτουργούν

Μια εκπαιδευτική ταινία για τα συναισθήματα. Το σενάριο γράφτηκε από την ψυχολόγο Anne Hilde Vassbø Hage.

Αν και οι επιστήμονες διαφωνούν για την ακριβή φύση του συναισθήματος και αναγνωρίζουν ότι έχουμε πολλά να μάθουμε , κάποιες βασικές ιδέες έχουν προκύψει από μελέτες στο πεδίο αυτό.

Τα συναισθήματα διακρίνονται από τις σκέψεις.
Υπάρχουν βασικά ανθρώπινα συναισθήματα που κατηγοριοποιούνται σε μια λίστα τεσσάρων λέξεων. Είναι η χαρά, η λύπη, ο θυμός και ο φόβος.
Κάθε ένα απ᾽ αυτά τα βασικά συναισθήματα εξυπηρετεί έναν σημαντικό σκοπό επιβίωσης για όλους
Το ανθρώπινο συναίσθημα είναι περίπλοκο, και οι συναισθηματικές αντιδράσεις ενός ανθρώπου σε οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να είναι δύσκολο να αποκρυπτογραφηθούν. Πολλοί επιστήμονες όμως, και επαγγελματίες πιστεύουν ότι υπάρχουν μόνον τέσσερα βασικά συναισθήματα:

• Χαρά    😊
• Θυμός  😠
• Λύπη    😔
• Φόβος  😱

Αυτά τα συναισθήματα είναι τα βασικά με την έννοια ότι προφανώς δε χρειάζεται να τα μάθουμε. Μελέτες σε νεογνά, για παράδειγμα, έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι γεννιούνται με την έμφυτη ικανότητα να νιώθουν και να εκφράζουν αυτά τα τέσσερα συναισθήματα. Είναι μέρος του "πρωτόγονου" εαυτού μας και μπορούν επίσης να παρατηρηθούν σε λιγότερο ανεπτυγμένα είδη. Εάν έχεις κατοικίδιο, για παράδειγμα, μπορεί πιθανώς να θυμηθείς αρκετές καταστάσεις, κατά τις οποίες ήσουν σίγουρος/η πως το κατοικίδιο σου εξέφραζε χαρά, λύπη, θυμό ή φόβο.
Τα βασικά συναισθήματα μας βοηθούν, όπως και τους προγόνους μας, να επιβιώσουμε.Τα δυσάρεστα συναισθήματα δεν είναι κακά: είναι τόσο σημαντικά για εμάς όσο τα ευχάριστα.

Ο ρόλος των βασικών συναισθημάτων

• Σηματοδοτούν ότι κάτι χρειάζεται άμεση προσοχή.
• Πυροδοτούν σωματικές αλλαγές που προετοιμάζουν το σώμα για να εκτελέσει την κατάλληλη συμπεριφορά που χρειάζεται εκείνη τη στιγμή.
• Μας κινητοποιούν είτε να προσεγγίσουμε είτε να αποφύγουμε μια κατάσταση για χάρη της επιβίωσης
• Διαλύονται, διασκορπίζονται, αμέσως μετά το τέλος της κατάστασης.

Το μέλλον των παιδιών και των εφήβων

Κάθε χώρα στον κόσμο δεν προστατεύει την υγεία των παιδιών και το μέλλον τους από την οικολογική υποβάθμιση, την κλιματική αλλαγή και τις εκμεταλλευτικές πρακτικές του μάρκετινγκ, αναφέρει μια νέα έκθεση. Σύμφωνα με την έκθεση, παρά τις δραματικές βελτιώσεις στην επιβίωση, τη διατροφή και την παιδεία τα τελευταία 20 χρόνια, «τα σημερινά παιδιά αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον», με κάθε παιδί να αντιμετωπίζει «υπαρξιακές απειλές».

"Το 2015, οι χώρες του κόσμου συμφώνησαν με τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης (SDG), αλλά σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, λίγες χώρες σημείωσαν μεγάλη πρόοδο προς την κατεύθυνση της επίτευξης τους", αναφέρει η έκθεση από μια επιτροπή 40 εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας των παιδιών και των εφήβων κόσμος. «Οι κλιματικές αλλαγές, η οικολογική υποβάθμιση, οι μεταναστευτικοί πληθυσμοί, οι συγκρούσεις, οι διαδεδομένες ανισότητες και οι εμπορικές πρακτικές που απειλούν την υγεία απειλούν την υγεία και το μέλλον των παιδιών σε κάθε χώρα», λέει. 

Η κοινή Επιτροπή 40 ειδικών των τριών αυτών φορέων, με επικεφαλής την πρώην πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας Έλεν Κλαρκ, κατέταξε 180 χώρες με βάση ένα νέο δείκτη. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 31η θέση διεθνώς, με πρώτη τη Νορβηγία και τελευταία την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Η Επιτροπή, συγκαλούμενη από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), την υπηρεσία παιδιών των Ηνωμένων Εθνών, την UNICEF και το ιατρικό περιοδικό Lancet, ζητά ριζικές αλλαγές στην προστασία της υγείας των παιδιών και στις μελλοντικές εξελίξεις από την κλιματική αλλαγή. 

Ο νέος παγκόσμιος δείκτης λαμβάνει υπόψη του πόσο προστατευτικό για τα παιδιά είναι το περιβάλλον μιας χώρας από διάφορες απόψεις, όπως υγεία, εκπαίδευση, διατροφή, βιώσιμη ανάπτυξη, ανισότητα εισοδημάτων κ.α. Τις πρώτες δέκα θέσεις παγκοσμίως στο δείκτη ευημερίας των παιδιών (Global Child Flourishing Index) καταλαμβάνουν Νορβηγία, Ν. Κορέα, Ολλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Δανία, Ιαπωνία, Βέλγιο, Ισλανδία και Βρετανία, ενώ τις πέντε τελευταίες το Μάλι, ο Νίγηρας, η Σομαλία, το Τσαντ και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μεγαλύτερη υπερδύναμη του κόσμου, οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν μια από τις τελευταίες θέσεις, μόλις την 173η, όσον αφορά έναν επιμέρους δείκτη (Sustainability Index) σχετικά με την ακαταλληλότητα του κλίματος για τα παιδιά (λόγω υψηλών ανά κεφαλή εκπομπών άνθρακα στην ατμόσφαιρα). Στον ίδιο αυτό δείκτη η Ελλάδα καταλαμβάνει την 142η θέση.

Υπογραμμίζει την απειλή που προκύπτει από τις εμπορικές πρακτικές, η οποία συνδέει τα παιδιά με την αυξημένη κατανάλωση τροφίμων γρήγορου φαγητού και ζαχαρούχων ποτών, κάτι που έχει προκαλέσει 11 φορές αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας (11 εκατομμύρια το 1975 σε 124 εκατομμύρια το 2016). 

Η έκθεση περιλαμβάνει δείκτες για 180 χώρες και συγκρίνει τα στοιχεία για την επιβίωση, την ευημερία, την υγεία, την εκπαίδευση και τη διατροφή καθώς και τη βιωσιμότητα, με πληρεξούσιο για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και με τα ίδια κεφάλαια ή τα κενά εισοδήματος. 

Η Νορβηγία, η Νότια Κορέα, οι Κάτω Χώρες, η Γαλλία και η Ιρλανδία είναι οι καλύτερες χώρες για να αναπτυχθεί ένα παιδί στα πρώτα του χρόνια. 

Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Τσαντ, η Σομαλία, ο Νίγηρας και το Μάλι είναι οι κατώτερες πέντε χώρες στον κατάλογο, με βάση την ίδια κατάταξη. Αλλά όταν συγκρίνονται οι επιδόσεις λαμβάνοντας υπόψη τις εκπομπές άνθρακα κατά κεφαλήν, το Μπουρούντι, το Τσαντ και η Σομαλία έχουν τις καλύτερες επιδόσεις, ενώ οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Σαουδική Αραβία είναι μεταξύ των 10 τελευταίων χωρών.

Αντιμετώπιση πλημμύρας

Οι πλημμύρες αποτελούν τη δεύτερη πιο συχνή φυσική καταστροφή, μετά τις δασικές πυρκαγιές.
Πλημμύρα συμβαίνει λόγω ραγδαίων βροχοπτώσεων και ισχυρών καταιγίδων, από το ανέβασμα της στάθμης των ποταμών ή από το λιώσιμο χιονιού. Συμβαίνει επίσης από υποχώρηση φραγμάτων και στην περίπτωση αυτή οι συνέπειες είναι πολύ μεγάλες.

Η ξαφνική πλημμύρα είναι το αποτέλεσμα ατμοσφαιρικών διαταραχών, που συνοδεύονται από ραγδαίες βροχοπτώσεις, με μεγάλα ποσά βροχής σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι ξαφνικές πλημμύρες προκαλούνται από καταιγίδες που κινούνται αργά ή κινούνται πάνω από την ίδια περιοχή. Στη ζώνη των τροπικών προκαλούνται επίσης από τυφώνες ή τροπικούς κυκλώνες. Πολλοί παράγοντες συνηγορούν σε μία ξαφνική πλημμύρα, όπως: η ένταση της βροχής και η διάρκεια της, η τοπογραφία, οι συνθήκες του εδάφους, η φυτοκάλυψη, η καταστροφή των δασών καθώς και η αστικοποίηση.

Οι ξαφνικές πλημμύρες εμφανίζονται σε μικρό χρονικό διάστημα λίγων ωρών ή λιγότερο και έχουν σαν αποτέλεσμα ταχεία ύψωση νερού, το οποίο στο πέρασμα του μπορεί να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές σε κατασκευές, όπως κτίρια, γέφυρες κλπ, να παρασύρει αυτοκίνητα, να ξεριζώσει δέντρα κ.α. Οι πλημμύρες, που έχουν σαν αίτιο τις βροχοπτώσεις, μπορεί να προκαλέσουν καταστροφικές κατολισθήσεις εδαφών (λασποροές-mud slides).

Οδηγίες προστασίας από τις πλημμύρες

Όπως αναφέρονται από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και το Πυροσβεστικό Σώμα

Προετοιμαστείτε:

Αν κατοικείτε σε περιοχή που κατά το παρελθόν είχε προβλήματα με πλημμύρες

• Φροντίστε να ενημερώνεστε από τα ΜΜΕ για τις μετεωρολογικές προβλέψεις και τυχόν οδηγίες, σε περίπτωση επιδείνωσης του καιρού
• Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα, ώστε το νερό κατά τη διάρκεια της βροχής να έχει φυσική ροή.
• Σε περίπτωση που ενημερωθείτε για την εκδήλωση έντονης βροχόπτωσης στην περιοχή σας
• Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα και οι υδρορροές λειτουργούν κανονικά
• Περιορίστε τις μετακινήσεις σας και αποφύγετε την εργασία και την παραμονή σε υπόγειους χώρους
• Αποφύγετε την εργασία και την παραμονή σε υπόγειους χώρους, εάν αυτό δεν είναι απαραίτητο
• Περιοριστείτε στις αναγκαίες μετακινήσεις
• Προμηθευτείτε εφόδια πρώτης ανάγκης (φακό, φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες, κουτί πρώτων βοηθειών)
• Ενημερώστε τα παιδιά σας σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση πλημμύρας, εάν είναι σε ηλικία που τα αφήνετε συχνά μόνα τους στο σπίτι
• Μάθετε στα μικρά παιδιά τους αριθμούς τηλεφώνων των υπηρεσιών άμεσης επέμβασης (Πυροσβεστικό σώμα 199, Αστυνομία 100, ΕΚΑΒ 166 κ.λπ)
• Καταστρώστε ένα οικογενειακό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, για επικοινωνία και συνάντηση των μελών της οικογένειας
• Βεβαιωθείτε ότι όλοι γνωρίζουν πώς να διακόψουν την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού
• Μετακινήστε τα πολύτιμα αντικείμενα σε υψηλότερα και ασφαλή σημεία του σπιτιού.