Οικολογία
Γνωμικά με θέμα την οικολογία
Οικολογικά νέα
• Τα δέντρα, ο αέρας και το έδαφος που μας περιβάλλουν
• Όλα τα κτίρια στα οποία ζούμε, εργαζόμαστε ή διασκεδάζουμε
• Τα χωράφια και τα αγροκτήματα από τα οποία αντλούμε την τροφή μας
• Οι ωκεανοί, οι λίμνες και τα ποτάμια
Περιβάλλον λοιπόν είναι τα πάντα γύρω μας, ολόκληρος ο κόσμος που μας περιβάλλει.
Για λόγους καθαρά πρακτικούς είμαστε υποχρεωμένοι να κατατάξουμε τις διάφορες πτυχές του περιβάλλοντος σε μεγαλύτερες θεματικές ενότητες έτσι ώστε να μπορέσουμε να το μελετήσουμε ευκολότερα.
Ένας πρώτος διαχωρισμός που μπορεί να γίνει είναι αυτός ανάμεσα στο φυσικό και στο ανθρωπογενές περιβάλλον.
Φυσικό περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από τη φύση.
Ανθρωπογενές περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από την ανθρώπινη δραστηριότητα και παρέμβαση. Σύμφωνα με το νόμο 1650 του 1986, ο οποίος αποτελεί το βασικό πλαίσιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στη χώρα μας, ως περιβάλλον ορίζεται το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες.
Μας προσφέρει, μεταξύ τους φυσικούς πόρους για να τραφούμε,
τους ενεργειακούς πόρους για να κινήσουμε τα τεχνολογικά επιτεύγματά μας,
το πλαίσιο μέσα στο οποίο κτίζουμε τα κτίρια μας και τα μνημεία του πολιτισμού μας,
το νερό που πίνουμε,
το οξυγόνο που αναπνέουμε.
Το φυσικό περιβάλλον αναλύεται σε 3 συνιστώσες:
στην ατμόσφαιρα
στη λιθόσφαιρα
στην υδρόσφαιρα
Πάνω σε αυτές τις 3 σφαίρες στηρίζεται ολόκληρη η ζωή (η Βιόσφαιρα) πάνω στη Γη
Οι σφαίρες της διατήρησης της ζωής πάνω στον πλανήτη Γη.
Βιόσφαιρα: όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί.
Λιθόσφαιρα: ο φλοιός της Γης.
Υδρόσφαιρα: όλα τα νερά που μας περιβάλλουν.
Ατμόσφαιρα: όλος ο αέρας που μας περιβάλλει.
Πιο συγκεκριμένα:
• Στη διάρκεια της πρώτης περιόδου, η οποία ξεκινά με τη παρουσία του ανθρώπου πάνω στη γη και τελειώνει περίπου το 10.000 π.Χ. με την εμφάνιση των πρώιμων μορφών αγροτικής οικονομίας, ο άνθρωπος είναι απόλυτα εξαρτημένος από το περιβάλλον του. Είναι έρμαιο των φυσικών και καιρικών φαινομένων, αναζητά τροφή κυνηγώντας και προστασία από τα φυσικά φαινόμενα στα διάφορα φυσικά σπήλαια.
• Η δεύτερη περίοδος ξεκινά το 10.000 π.Χ. και φτάνει μέχρι περίπου το 1800 μ.Χ., χρονικό σημείο στο οποίο συντελείται η βιομηχανική επανάσταση με την ανακάλυψη της ατμομηχανής. Στη διάρκεια αυτής της 2ης περιόδου ο άνθρωπος μαθαίνει να καλλιεργεί τα διάφορα γεωργικά είδη και εξημερώνει τα ζώα με στόχο την εξασφάλιση της τροφής του αλλά και την εκμετάλλευση της μυϊκής δύναμης των ζώων. Έχουμε τις πρώτες μορφές παρέμβασης του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον, οι οποίες όμως είναι ήπιες και ενσωματωμένες στους φυσικούς κύκλους.
• Η τρίτη περίοδος ξεκινά με την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης και φτάνει μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Είναι η περίοδος των μεγάλων αλλαγών στην αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το περιβάλλον. Ο άνθρωπος πλέον έχοντας κατακτήσει τη δύναμη που του προσφέρουν οι ορυκτές πηγές ενέργειας, δηλαδή ο άνθρακας και το πετρέλαιο, γίνεται ο δυνάστης του περιβάλλοντος. Μεγάλες εκτάσεις εκχερσώνονται για να περάσουν οι σιδηροδρομικές γραμμές, αρχίζουν να λειτουργούν τα πρώτα μεγάλα εργοστάσια ενώ εμφανίζονται και τα πρώτα δείγματα ρύπανσης της ατμόσφαιρας καθώς η καύση του άνθρακα εξέπεμπε πυκνά νέφη μαύρου καπνού.
• Με το τέλος του 2ου παγκόσμιου πολέμου και μέχρι τις μέρες μας η επιβολή του ανθρώπου στο περιβάλλον γίνεται σαρωτική. Βρισκόμαστε στην εποχή της άγριας οικονομικής ανάπτυξης όπου το περιβάλλον αποτελεί την πηγή από την οποία αντλούμε τους φυσικούς πόρους που χρειαζόμαστε για να κινηθούν οι δραστηριότητές μας. Δυστυχώς, το φυσικό περιβάλλον αποτελεί και το σημείο της ανεξέλεγκτης απόρριψης των ρύπων που παράγουν οι διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι καμινάδες των εργοστασίων εκπέμπουν εκατομμύρια κυβικά μέτρα ρύπων προς την ατμόσφαιρα, τα ποτάμια, οι λίμνες και οι ωκεανοί κατακλύζονται από υγρά απόβλητα ενώ και το έδαφος ρυπαίνεται από την ανεξέλεγκτη διάθεση σε αυτό των στερεών αποβλήτων που προκύπτουν από τις 8 βιομηχανικές αλλά και τις αστικές δραστηριότητες. Τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό της ανθρώπινης ευημερίας και της ικανοποίησης των άκρατων επιθυμιών. Έτσι φτάνουμε στη δεκαετία του 1960 όπου αρχίζουν να διαφαίνονται τα πρώτα αδιέξοδα για την ποιότητα ζωής του ανθρωπίνου είδους που προέκυπταν από την αλόγιστη κατασπατάληση των φυσικών πόρων του πλανήτη και την απόρριψη και σε αυτόν των επικίνδυνων αποβλήτων.
Ο όρος «Οικολογική Κρίση» αποκτά απτό περιεχόμενο και η Οικολογία εισβάλει στο κοινωνικό πεδίο όχι μόνο ως επιστήμη αλλά κυρίως ως κοινωνική έκφραση του ενδιαφέροντος για το περιβάλλον. Μνημειώδες παραμένει το βιβλίο “Η Σιωπηλή Άνοιξη” της αμερικανίδας βιολόγου Rachel Carson το οποίο θεωρείται ως ο θεμέλιος λίθος του παγκόσμιου οικολογικού κινήματος. Στο βιβλίο αυτό, που εκδόθηκε το 1962, η συγγραφέας περιγράφει τις ολέθριες επιπτώσεις που έχει στην αναπαραγωγή των πτηνών η αλόγιστη χρήση των εντομοκτόνων και ζιζανιοκτόνων.
Η κρίση είναι πολυεπίπεδη και αγγίζει σχεδόν όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής του ανθρώπου.
Η ρύπανση της ατμόσφαιρας σε παγκόσμιο επίπεδο έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να αναφερόμαστε σε κλιματική αλλαγή. Στα αστικά περιβάλλοντα η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι τόσο έντονη ώστε σχεδόν όλες οι μεγάλες ελληνικές πόλεις να αντιμετωπίζουν πρόβλημα «νέφους».
Η ρύπανση των υπόγειων νερών είναι τόσο έντονη ώστε πλέον αμφιβάλουμε σοβαρά για την ποιότητα του νερού που φτάνει στα σπίτια μας.
Η υπεράντληση των υδάτων και η εντατική χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων σε περιοχές όπως η Θεσσαλία έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην άρδευση των καλλιεργειών.
Η ύπαρξη χιλιάδων ανεξέλεγκτων χωματερών σε όλη την ελληνική επικράτεια προσβάλει την αισθητική μας, τον πολιτισμό μας αλλά απειλεί και την υγεία μας.
Η διάβρωση του εδάφους οδηγεί τελικά σε ερημοποίηση ενώ πολλά από τα φυτικά και ζωικά είδη του πλανήτη εξαφανίζονται καθημερινά.
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη ρύπανση και τη μόλυνση του περιβάλλοντος;
Ως ρύπανση του περιβάλλοντος νοείται η παρουσία στο περιβάλλον ρύπων, δηλ. κάθε είδους ουσιών, θορύβου, ακτινοβολίας ή άλλων μορφών ενέργειας, σε ποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια που μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, στους ζωντανούς οργανισμούς και στα οικοσυστήματα ή υλικές ζημιές και γενικά να καταστήσουν το περιβάλλον ακατάλληλο για τις επιθυμητές χρήσεις του.
Ως μόλυνση του περιβάλλοντος ορίζεται η μορφή ρύπανσης που χαρακτηρίζεται από την παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών στο περιβάλλον ή δεικτών που υποδηλώνουν την πιθανότητα παρουσίας τέτοιων μικροοργανισμών.
Για παράδειγμα, εάν ένα δείγμα νερού περιέχει το χημικό στοιχείο χρώμιο σε συγκέντρωση πέρα του νομοθετικά επιτρεπόμενου, λέμε ότι το νερό είναι ρυπασμένο. Εάν το ίδιο δείγμα νερού περιέχει έναν ιό που προκαλεί γαστρεντερίτιδα τότε το νερό είναι μολυσμένο.
Έχουμε φτάσει, λοιπόν, ως ανθρωπότητα στο σημείο να αμφιβάλουμε για την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε, του νερού που πίνουμε και της τροφής που τρώμε.
Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, υποβιβάζοντας την ποιότητά της.
Από την πρώτη αυτή διάσκεψη φάνηκε ξεκάθαρα ότι η προσπάθεια για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και την προστασία της ανθρώπινης υγείας δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από τα τεράστια προβλήματα επιβίωσης που οι κάτοικοι ορισμένων περιοχών του πλανήτη αντιμετωπίζουν ως αποτέλεσμα της καθυστερημένης οικονομικής ανάπτυξής τους. Στον απόηχο της διάσκεψης της Στοκχόλμης, είχαμε τον πολλαπλασιασμό της εισαγωγής νόμων για την προστασία του περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το οξύμωρο είναι ότι, από την άλλη πλευρά, επιδεινώθηκαν όλοι οι δείκτες που αποτυπώνουν την κατάσταση του παγκόσμιου περιβάλλοντος. Πλήρης διάσταση λόγων και έργων δηλαδή. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, και κάτω από τις πιέσεις που ασκούνταν λόγω των οριακών καταστάσεων που δημιουργούσαν τόσο η καθυστερημένη ανάπτυξη του τρίτου κόσμου όσο και τα περιβαλλοντικά ζητήματα, διοργανώθηκαν υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε. και άλλες διεθνείς διασκέψεις οι οποίες δεν είχαν κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα. Σιγά-σιγά αρχίζει να ωριμάζει η ιδέα ότι η οικολογική κρίση δεν είναι απλά ένα τεχνικό πρόβλημα αλλά πηγάζει από τα στρεβλά 10 πρότυπα της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι πρωτίστως πρόβλημα πολιτικό.
Έτσι, λοιπόν, η ανθρωπότητα δεν αναζητεί απλώς την προστασία και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος αλλά την εντάσσει σε ένα γενικότερο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, πλαίσιο στο οποίο δίνει τον φιλόδοξο τίτλο «βιώσιμη ανάπτυξη».
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη θα πρέπει επίσης να αναπτύσσεται σε κάθετα επίπεδα:
διεθνές, περιφερειακό, εθνικό, τοπικό, οικιακό.
Δηλαδή για να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο, θα πρέπει μέχρι και η συμπεριφορά κάθε νοικοκυριού να εμπεριέχει στοιχεία που οδηγούν στη βιωσιμότητα.
Το σλόγκαν της προσπάθειας για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι:
«Σκέψου παγκόσμια-Δράσε τοπικά».
Η «Αgenda 21» είναι ένα πολιτικό κείμενο που αποτελείται από 40 κεφάλαια, περισσότερους από 100 τομείς προγραμμάτων και 3000 συστάσεις. Αφορά σε τομείς κλειδιά, όπως η γεωργία, η βιομηχανία και η αστική διαχείριση, ένα εύρος περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων, όπως η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η προστασία των ωκεανών και θαλασσών, η κλιματική αλλαγή, τα επικίνδυνα απόβλητα, τα τοξικά χημικά και το νερό, καθώς και μια σειρά συναφών θεμάτων όπως η μεταφορά τεχνολογίας, η φτώχεια, ο πληθυσμός και το εμπόριο. Αντανακλά τις απόψεις μιας ευρείας ομάδας ενδιαφερομένων μερών. Ως τέτοια αποτελεί ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα δράσης για βιώσιμη ανάπτυξη στον 21ο αιώνα.
Η συνδιάσκεψη ίδρυσε την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη για να παρακολουθεί την εφαρμογή του προγράμματος δράσης «Αgenda 21». Από την εποχή της διάσκεψης του Ρίο, ο κόσμος σίγουρα δεν άλλαξε και πολύ.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε. τα προβλήματα παραμένουν πολλά και δυσεπίλυτα:
• 1,1 δις άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό
• 2,4 δις άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε αποχέτευση
• 2,2 εκατ. άνθρωποι, κυρίως μικρά παιδιά, πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες σχετιζόμενες με το νερό και τις συνθήκες υγιεινής
• Οι ανάγκες σε νερό αυξάνονται 3 φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τον πληθυσμό,
• 1,2 δις άνθρωποι ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο Η.Π.Α. την ημέρα
• Ο μισός περίπου πληθυσμός της γης ζει με λιγότερα από 2 δολάρια Η.Π.Α. την ημέρα
• 1 στους 3 κατοίκους του πλανήτη δεν έχει πρόσβαση στον ηλεκτρισμό
• Η κατά κεφαλή κατανάλωση ενέργειας στις ανεπτυγμένες χώρες είναι 10 φορές μεγαλύτερη από τις αναπτυσσόμενες
• Το διάστημα 1992-1999 καταγράφηκε 10% αύξηση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων
• Προβλέπεται ετήσια αύξηση 2% στην κατανάλωση ενέργειας, παγκοσμίως, μέχρι το 2020.
Με αυτά τα δεδομένα ο κόσμος έφτασε στην πιο πρόσφατη (Αύγουστος 2002) «Παγκόσμια Διάσκεψη για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» που έγινε στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής, με κύριο στόχο την αποτίμηση των αποτελεσμάτων των συμφωνιών του Ρίο. Η αίσθηση που άφησε αυτή η διάσκεψη μπορεί να χαρακτηριστεί ως ουδέτερη καθώς τα πράγματα δείχνουν να βρίσκονται εκεί που βρίσκονταν και πριν 10 χρόνια. Επιβεβαιώθηκε το γεγονός ότι η ουσιαστική πορεία προς τη βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να προέλθει από ευχολόγια και ψηφίσματα αλλά από την αποφασιστικότητα της διεθνούς κοινότητας για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων.
Τα κυριότερα συμπεράσματα της διάσκεψης του Γιοχάνεσμπουργκ συνοψίζονται στα εξής:
Τέθηκαν, καταρχήν, πέντε νέοι στόχοι σε παγκόσμιο επίπεδο:
1. Μείωση κατά 50% μέχρι το 2015 του παγκόσμιου πληθυσμού που δεν έχει πρόσβαση σε αποχέτευση
2. Δέσμευση για ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον από την παραγωγή και χρήση χημικών
3. Δέσμευση για αποκατάσταση των πληθυσμών των ψαριών το αργότερο μέχρι το 2015
4. Δέσμευση για έναρξη των εθνικών στρατηγικών για τη βιώσιμη ανάπτυξη μέχρι το 2005 5. Δέσμευση για σταμάτημα της απώλειας της βιοποικιλότητας μέχρι το 2010
Σήμερα, πολλοί διεθνείς οργανισμοί δραστηριοποιούνται σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης πέραν του Ο.Η.Ε. (Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη, Ευρωπαϊκή Ένωση, Παγκόσμια Τράπεζα, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κ.α.). Λόγω των ιδιαιτέρων ενδιαφερόντων κάθε οργανισμού, το περιεχόμενο της ΒΑ διαφέρει. Και το ζητούμενο παραμένει η εξεύρεση μιας κοινής γλώσσας επικοινωνίας.
Σε αυτή την ενότητα παρουσιάστηκαν οι εισαγωγικές έννοιες σχετικά με το περιβάλλον. Έγινε ο διαχωρισμός ανάμεσα στο φυσικό και στο ανθρωπογενές περιβάλλον και τονίστηκε η σπουδαιότητα του περιβάλλοντος για τη διατήρηση της ζωής πάνω στη γη. Ακολούθησε η ιστορική ανασκόπηση της πορείας της σχέσης αλληλεξάρτησης ανάμεσα στο περιβάλλον και την ανθρωπότητα. Τονίστηκε το γεγονός ότι σήμερα, βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτού που αποκαλούμε περιβαλλοντική ή οικολογική κρίση και αυτά τα αποτελέσματα έχουν φτάσει πλέον στο σημείο να απειλούν την υγεία μας και να υποβιβάζουν την ποιότητα της ζωής μας. Το κεφάλαιο έθεσε το αίτημα της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή την οικονομική ανάπτυξη που συνδυάζει την προστασία του περιβάλλοντος με την κοινωνική αποδοχή.
Συγγραφή: Κων-νος Αμπελιώτης, Επικ. Καθηγητής Χαροκόπειου Πανεπιστημίου
Περιβάλλον-Οικολογία
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Γεωργόπουλος, Α. (2002). «Γη, ένας μικρός και εύθραυστος πλανήτης», Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα.
2. G. Tyler Miller, Jr. (1999). «Βιώνοντας στο Περιβάλλον, Αρχές Περιβαλλοντικών Επιστημών», Τόμοι Ι και ΙΙ, 9η έκδοση, Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα.
3. Μποναζούντας, Μ. (1995). «Επιλεγμένα Θέματα Διαχείρισης Περιβάλλοντος», Εκδόσεις Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Αθήνα.
4. B.J. Nebel and R.T. Wright (2000). Environmental Science, 7th Ed., Prentice Hall.
5. Cunnigham & Saigo (2001). Environmental Science, A Global Concern, McGraw –Hill
6. United Nations Commission on Sustainable Development (2002). The road to Johannesburg
Οικολογικός σχεδιασμός
Σήμερα υπάρχουν καινούργια δεδομένα στο σχεδιασμό κατοικιών με τεχνικές που εξασφαλίζουν αυτονομία στην κατανάλωση πόρων (νερό, ρεύμα) και ενέργειας (θέρμανση, ψύξη).
Δείτε πως μπορεί να κατασκευαστεί μια κατοικία με πολύ απλά υλικά και αυτονομία ενέργειας.......
Οικολογικά νέα
Περιβαλλοντικές πληροφορίες και links
Τι είναι το περιβάλλον;
• Όλα τα κτίρια στα οποία ζούμε, εργαζόμαστε ή διασκεδάζουμε
• Τα χωράφια και τα αγροκτήματα από τα οποία αντλούμε την τροφή μας
• Οι ωκεανοί, οι λίμνες και τα ποτάμια
Περιβάλλον λοιπόν είναι τα πάντα γύρω μας, ολόκληρος ο κόσμος που μας περιβάλλει.
Για λόγους καθαρά πρακτικούς είμαστε υποχρεωμένοι να κατατάξουμε τις διάφορες πτυχές του περιβάλλοντος σε μεγαλύτερες θεματικές ενότητες έτσι ώστε να μπορέσουμε να το μελετήσουμε ευκολότερα.
Ένας πρώτος διαχωρισμός που μπορεί να γίνει είναι αυτός ανάμεσα στο φυσικό και στο ανθρωπογενές περιβάλλον.
Φυσικό περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από τη φύση.
Ανθρωπογενές περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από την ανθρώπινη δραστηριότητα και παρέμβαση. Σύμφωνα με το νόμο 1650 του 1986, ο οποίος αποτελεί το βασικό πλαίσιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στη χώρα μας, ως περιβάλλον ορίζεται το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες.
Τι μας προσφέρει το φυσικό περιβάλλον;
Το φυσικό περιβάλλον μας προσφέρει το «σπίτι» στο οποίο κατοικεί ολόκληρη η σημερινή ανθρωπότητα.Μας προσφέρει, μεταξύ τους φυσικούς πόρους για να τραφούμε,
τους ενεργειακούς πόρους για να κινήσουμε τα τεχνολογικά επιτεύγματά μας,
το πλαίσιο μέσα στο οποίο κτίζουμε τα κτίρια μας και τα μνημεία του πολιτισμού μας,
το νερό που πίνουμε,
το οξυγόνο που αναπνέουμε.
Το φυσικό περιβάλλον αναλύεται σε 3 συνιστώσες:
στην ατμόσφαιρα
στη λιθόσφαιρα
στην υδρόσφαιρα
Πάνω σε αυτές τις 3 σφαίρες στηρίζεται ολόκληρη η ζωή (η Βιόσφαιρα) πάνω στη Γη
Οι σφαίρες της διατήρησης της ζωής πάνω στον πλανήτη Γη.
Βιόσφαιρα: όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί.
Λιθόσφαιρα: ο φλοιός της Γης.
Υδρόσφαιρα: όλα τα νερά που μας περιβάλλουν.
Ατμόσφαιρα: όλος ο αέρας που μας περιβάλλει.
Η αλληλεξάρτηση ανθρώπου και περιβάλλοντος
Η σχέση του φυσικού περιβάλλοντος με την ανθρωπότητα υπήρξε ανέκαθεν μια σχέση αλληλεπίδρασης. Η πεποίθηση που υπάρχει είναι ότι ο άνθρωπος είναι σήμερα ο δυνάστης του περιβάλλοντος. Αυτό είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό σωστό. Από την άλλη πλευρά δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι χάρη στις προσπάθειες ορισμένων ανθρώπων, ένα μεγάλο μέρος του φυσικού κεφαλαίου έχει διατηρηθεί μέχρι τις μέρες μας. Η φύση των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στις ανθρώπινες κοινωνίες και στο περιβάλλον μεταβάλλεται διαρκώς. Το φυσικό περιβάλλον αποτελεί την πηγή από την οποία αντλούμε τους φυσικούς πόρους αλλά δυστυχώς αποτελεί και τον αποδέκτη των ρύπων που παράγουν οι παραγωγικές δραστηριότητες της ανθρωπότητας. Οι προσπάθειες της παγκόσμιας κοινότητας σήμερα εστιάζονται στην προσπάθεια διατήρησης και αποκατάστασης της ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος έτσι ώστε αυτό να συνεχίζει να παρέχει τους φυσικούς του πόρους κατά τρόπο βιώσιμο. Στη διάρκεια των διαφόρων περιόδων της παρουσίας του ανθρώπου πάνω στη γη η αλληλεπίδραση ανθρώπου και περιβάλλοντος πέρασε από πολλά στάδια.Πιο συγκεκριμένα:
• Στη διάρκεια της πρώτης περιόδου, η οποία ξεκινά με τη παρουσία του ανθρώπου πάνω στη γη και τελειώνει περίπου το 10.000 π.Χ. με την εμφάνιση των πρώιμων μορφών αγροτικής οικονομίας, ο άνθρωπος είναι απόλυτα εξαρτημένος από το περιβάλλον του. Είναι έρμαιο των φυσικών και καιρικών φαινομένων, αναζητά τροφή κυνηγώντας και προστασία από τα φυσικά φαινόμενα στα διάφορα φυσικά σπήλαια.
• Η δεύτερη περίοδος ξεκινά το 10.000 π.Χ. και φτάνει μέχρι περίπου το 1800 μ.Χ., χρονικό σημείο στο οποίο συντελείται η βιομηχανική επανάσταση με την ανακάλυψη της ατμομηχανής. Στη διάρκεια αυτής της 2ης περιόδου ο άνθρωπος μαθαίνει να καλλιεργεί τα διάφορα γεωργικά είδη και εξημερώνει τα ζώα με στόχο την εξασφάλιση της τροφής του αλλά και την εκμετάλλευση της μυϊκής δύναμης των ζώων. Έχουμε τις πρώτες μορφές παρέμβασης του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον, οι οποίες όμως είναι ήπιες και ενσωματωμένες στους φυσικούς κύκλους.
• Η τρίτη περίοδος ξεκινά με την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης και φτάνει μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Είναι η περίοδος των μεγάλων αλλαγών στην αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το περιβάλλον. Ο άνθρωπος πλέον έχοντας κατακτήσει τη δύναμη που του προσφέρουν οι ορυκτές πηγές ενέργειας, δηλαδή ο άνθρακας και το πετρέλαιο, γίνεται ο δυνάστης του περιβάλλοντος. Μεγάλες εκτάσεις εκχερσώνονται για να περάσουν οι σιδηροδρομικές γραμμές, αρχίζουν να λειτουργούν τα πρώτα μεγάλα εργοστάσια ενώ εμφανίζονται και τα πρώτα δείγματα ρύπανσης της ατμόσφαιρας καθώς η καύση του άνθρακα εξέπεμπε πυκνά νέφη μαύρου καπνού.
• Με το τέλος του 2ου παγκόσμιου πολέμου και μέχρι τις μέρες μας η επιβολή του ανθρώπου στο περιβάλλον γίνεται σαρωτική. Βρισκόμαστε στην εποχή της άγριας οικονομικής ανάπτυξης όπου το περιβάλλον αποτελεί την πηγή από την οποία αντλούμε τους φυσικούς πόρους που χρειαζόμαστε για να κινηθούν οι δραστηριότητές μας. Δυστυχώς, το φυσικό περιβάλλον αποτελεί και το σημείο της ανεξέλεγκτης απόρριψης των ρύπων που παράγουν οι διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι καμινάδες των εργοστασίων εκπέμπουν εκατομμύρια κυβικά μέτρα ρύπων προς την ατμόσφαιρα, τα ποτάμια, οι λίμνες και οι ωκεανοί κατακλύζονται από υγρά απόβλητα ενώ και το έδαφος ρυπαίνεται από την ανεξέλεγκτη διάθεση σε αυτό των στερεών αποβλήτων που προκύπτουν από τις 8 βιομηχανικές αλλά και τις αστικές δραστηριότητες. Τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό της ανθρώπινης ευημερίας και της ικανοποίησης των άκρατων επιθυμιών. Έτσι φτάνουμε στη δεκαετία του 1960 όπου αρχίζουν να διαφαίνονται τα πρώτα αδιέξοδα για την ποιότητα ζωής του ανθρωπίνου είδους που προέκυπταν από την αλόγιστη κατασπατάληση των φυσικών πόρων του πλανήτη και την απόρριψη και σε αυτόν των επικίνδυνων αποβλήτων.
Ο όρος «Οικολογική Κρίση» αποκτά απτό περιεχόμενο και η Οικολογία εισβάλει στο κοινωνικό πεδίο όχι μόνο ως επιστήμη αλλά κυρίως ως κοινωνική έκφραση του ενδιαφέροντος για το περιβάλλον. Μνημειώδες παραμένει το βιβλίο “Η Σιωπηλή Άνοιξη” της αμερικανίδας βιολόγου Rachel Carson το οποίο θεωρείται ως ο θεμέλιος λίθος του παγκόσμιου οικολογικού κινήματος. Στο βιβλίο αυτό, που εκδόθηκε το 1962, η συγγραφέας περιγράφει τις ολέθριες επιπτώσεις που έχει στην αναπαραγωγή των πτηνών η αλόγιστη χρήση των εντομοκτόνων και ζιζανιοκτόνων.
Τα προβλήματα του περιβάλλοντος σήμερα
Σήμερα, βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτού που αποκαλούμε περιβαλλοντική ή οικολογική κρίση.Η κρίση είναι πολυεπίπεδη και αγγίζει σχεδόν όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής του ανθρώπου.
Η ρύπανση της ατμόσφαιρας σε παγκόσμιο επίπεδο έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να αναφερόμαστε σε κλιματική αλλαγή. Στα αστικά περιβάλλοντα η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι τόσο έντονη ώστε σχεδόν όλες οι μεγάλες ελληνικές πόλεις να αντιμετωπίζουν πρόβλημα «νέφους».
Η ρύπανση των υπόγειων νερών είναι τόσο έντονη ώστε πλέον αμφιβάλουμε σοβαρά για την ποιότητα του νερού που φτάνει στα σπίτια μας.
Η υπεράντληση των υδάτων και η εντατική χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων σε περιοχές όπως η Θεσσαλία έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην άρδευση των καλλιεργειών.
Η ύπαρξη χιλιάδων ανεξέλεγκτων χωματερών σε όλη την ελληνική επικράτεια προσβάλει την αισθητική μας, τον πολιτισμό μας αλλά απειλεί και την υγεία μας.
Η διάβρωση του εδάφους οδηγεί τελικά σε ερημοποίηση ενώ πολλά από τα φυτικά και ζωικά είδη του πλανήτη εξαφανίζονται καθημερινά.
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη ρύπανση και τη μόλυνση του περιβάλλοντος;
Ως ρύπανση του περιβάλλοντος νοείται η παρουσία στο περιβάλλον ρύπων, δηλ. κάθε είδους ουσιών, θορύβου, ακτινοβολίας ή άλλων μορφών ενέργειας, σε ποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια που μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, στους ζωντανούς οργανισμούς και στα οικοσυστήματα ή υλικές ζημιές και γενικά να καταστήσουν το περιβάλλον ακατάλληλο για τις επιθυμητές χρήσεις του.
Ως μόλυνση του περιβάλλοντος ορίζεται η μορφή ρύπανσης που χαρακτηρίζεται από την παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών στο περιβάλλον ή δεικτών που υποδηλώνουν την πιθανότητα παρουσίας τέτοιων μικροοργανισμών.
Για παράδειγμα, εάν ένα δείγμα νερού περιέχει το χημικό στοιχείο χρώμιο σε συγκέντρωση πέρα του νομοθετικά επιτρεπόμενου, λέμε ότι το νερό είναι ρυπασμένο. Εάν το ίδιο δείγμα νερού περιέχει έναν ιό που προκαλεί γαστρεντερίτιδα τότε το νερό είναι μολυσμένο.
Έχουμε φτάσει, λοιπόν, ως ανθρωπότητα στο σημείο να αμφιβάλουμε για την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε, του νερού που πίνουμε και της τροφής που τρώμε.
Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, υποβιβάζοντας την ποιότητά της.
Οι διεθνείς προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος
Έχοντας, εν μέρει, αντιληφθεί η ανθρωπότητα την ένταση της περιβαλλοντικής κρίσης οδηγήθηκε στην διοργάνωση ορισμένων παγκόσμιων διασκέψεων. Η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον σε διεθνές πολιτικό επίπεδο ξεκίνησε το 1972 όταν ο Ο.Η.Ε. διοργάνωσε στη Στοκχόλμη τη «Διάσκεψη για το Ανθρώπινο Περιβάλλον».Από την πρώτη αυτή διάσκεψη φάνηκε ξεκάθαρα ότι η προσπάθεια για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και την προστασία της ανθρώπινης υγείας δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από τα τεράστια προβλήματα επιβίωσης που οι κάτοικοι ορισμένων περιοχών του πλανήτη αντιμετωπίζουν ως αποτέλεσμα της καθυστερημένης οικονομικής ανάπτυξής τους. Στον απόηχο της διάσκεψης της Στοκχόλμης, είχαμε τον πολλαπλασιασμό της εισαγωγής νόμων για την προστασία του περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το οξύμωρο είναι ότι, από την άλλη πλευρά, επιδεινώθηκαν όλοι οι δείκτες που αποτυπώνουν την κατάσταση του παγκόσμιου περιβάλλοντος. Πλήρης διάσταση λόγων και έργων δηλαδή. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, και κάτω από τις πιέσεις που ασκούνταν λόγω των οριακών καταστάσεων που δημιουργούσαν τόσο η καθυστερημένη ανάπτυξη του τρίτου κόσμου όσο και τα περιβαλλοντικά ζητήματα, διοργανώθηκαν υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε. και άλλες διεθνείς διασκέψεις οι οποίες δεν είχαν κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα. Σιγά-σιγά αρχίζει να ωριμάζει η ιδέα ότι η οικολογική κρίση δεν είναι απλά ένα τεχνικό πρόβλημα αλλά πηγάζει από τα στρεβλά 10 πρότυπα της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι πρωτίστως πρόβλημα πολιτικό.
Έτσι, λοιπόν, η ανθρωπότητα δεν αναζητεί απλώς την προστασία και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος αλλά την εντάσσει σε ένα γενικότερο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, πλαίσιο στο οποίο δίνει τον φιλόδοξο τίτλο «βιώσιμη ανάπτυξη».
Η βιώσιμη ανάπτυξη ως απάντηση στην οικολογική κρίση
Η πρώτη αναφορά στη βιώσιμη ανάπτυξη του πλανήτη με επίσημο τρόπο γίνεται μέσα από την τελική έκθεση με τίτλο «Το Κοινό μας Μέλλον» της Διεθνούς Επιτροπής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη του Ο.Η.Ε. τον Απρίλιο του 1987. Σε αυτή την έκθεση ως Βιώσιμη (ή Αειφόρος) Ανάπτυξη ορίζεται “η ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες της παρούσας γενιάς χωρίς να υποθηκεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες”. Αυτός ο ορισμός έμελλε να μείνει στην ιστορία του διεθνούς περιβαλλοντικού κινήματος και είναι αυτός που χρησιμοποιείται κατά κόρον μέχρι και σήμερα. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της επιτροπής, η Βιώσιμη Ανάπτυξη στηρίζεται σε 3 πυλώνες: το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.Η Βιώσιμη Ανάπτυξη θα πρέπει επίσης να αναπτύσσεται σε κάθετα επίπεδα:
διεθνές, περιφερειακό, εθνικό, τοπικό, οικιακό.
Δηλαδή για να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο, θα πρέπει μέχρι και η συμπεριφορά κάθε νοικοκυριού να εμπεριέχει στοιχεία που οδηγούν στη βιωσιμότητα.
Το σλόγκαν της προσπάθειας για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι:
«Σκέψου παγκόσμια-Δράσε τοπικά».
Τα επίπεδα της Βιώσιμης Ανάπτυξης
Από τον ορισμό της έννοιας το 1987 μέχρι τα θέματα της πρακτικής εφαρμογής της βιώσιμης ανάπτυξης να μπουν στην ατζέντα των παγκόσμιων πολιτικών συζητήσεων πέρασαν πέντε χρόνια. Αυτό έγινε το 1992 στη «Διάσκεψη για τη Γη» που έγινε στο Ρίο της Βραζιλίας. Το πρώτο άρθρο της διακήρυξης του Ρίο δηλώνει ότι “Οι άνθρωποι βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών για βιώσιμη ανάπτυξη. Έχουν δικαίωμα στην υγιεινή και παραγωγική ζωή σε αρμονία με τη φύση”. Η διακήρυξη του Ρίο, εάν και γενικόλογη, αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο πολιτικό κείμενο που οριοθετεί την κοινή παγκόσμια προσπάθεια προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στη συνδιάσκεψη του Ρίο συμμετείχαν 108 αρχηγοί κρατών οι οποίοι υπέγραψαν και υιοθέτησαν την Agenda 21, το σύνολο δηλαδή των οδηγιών για την βιωσιμότητα στον 21ο αιώνα.Η «Αgenda 21» είναι ένα πολιτικό κείμενο που αποτελείται από 40 κεφάλαια, περισσότερους από 100 τομείς προγραμμάτων και 3000 συστάσεις. Αφορά σε τομείς κλειδιά, όπως η γεωργία, η βιομηχανία και η αστική διαχείριση, ένα εύρος περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων, όπως η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η προστασία των ωκεανών και θαλασσών, η κλιματική αλλαγή, τα επικίνδυνα απόβλητα, τα τοξικά χημικά και το νερό, καθώς και μια σειρά συναφών θεμάτων όπως η μεταφορά τεχνολογίας, η φτώχεια, ο πληθυσμός και το εμπόριο. Αντανακλά τις απόψεις μιας ευρείας ομάδας ενδιαφερομένων μερών. Ως τέτοια αποτελεί ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα δράσης για βιώσιμη ανάπτυξη στον 21ο αιώνα.
Η συνδιάσκεψη ίδρυσε την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη για να παρακολουθεί την εφαρμογή του προγράμματος δράσης «Αgenda 21». Από την εποχή της διάσκεψης του Ρίο, ο κόσμος σίγουρα δεν άλλαξε και πολύ.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε. τα προβλήματα παραμένουν πολλά και δυσεπίλυτα:
• 1,1 δις άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό
• 2,4 δις άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε αποχέτευση
• 2,2 εκατ. άνθρωποι, κυρίως μικρά παιδιά, πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες σχετιζόμενες με το νερό και τις συνθήκες υγιεινής
• Οι ανάγκες σε νερό αυξάνονται 3 φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τον πληθυσμό,
• 1,2 δις άνθρωποι ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο Η.Π.Α. την ημέρα
• Ο μισός περίπου πληθυσμός της γης ζει με λιγότερα από 2 δολάρια Η.Π.Α. την ημέρα
• 1 στους 3 κατοίκους του πλανήτη δεν έχει πρόσβαση στον ηλεκτρισμό
• Η κατά κεφαλή κατανάλωση ενέργειας στις ανεπτυγμένες χώρες είναι 10 φορές μεγαλύτερη από τις αναπτυσσόμενες
• Το διάστημα 1992-1999 καταγράφηκε 10% αύξηση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων
• Προβλέπεται ετήσια αύξηση 2% στην κατανάλωση ενέργειας, παγκοσμίως, μέχρι το 2020.
Με αυτά τα δεδομένα ο κόσμος έφτασε στην πιο πρόσφατη (Αύγουστος 2002) «Παγκόσμια Διάσκεψη για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» που έγινε στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής, με κύριο στόχο την αποτίμηση των αποτελεσμάτων των συμφωνιών του Ρίο. Η αίσθηση που άφησε αυτή η διάσκεψη μπορεί να χαρακτηριστεί ως ουδέτερη καθώς τα πράγματα δείχνουν να βρίσκονται εκεί που βρίσκονταν και πριν 10 χρόνια. Επιβεβαιώθηκε το γεγονός ότι η ουσιαστική πορεία προς τη βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να προέλθει από ευχολόγια και ψηφίσματα αλλά από την αποφασιστικότητα της διεθνούς κοινότητας για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων.
Τα κυριότερα συμπεράσματα της διάσκεψης του Γιοχάνεσμπουργκ συνοψίζονται στα εξής:
Τέθηκαν, καταρχήν, πέντε νέοι στόχοι σε παγκόσμιο επίπεδο:
1. Μείωση κατά 50% μέχρι το 2015 του παγκόσμιου πληθυσμού που δεν έχει πρόσβαση σε αποχέτευση
2. Δέσμευση για ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον από την παραγωγή και χρήση χημικών
3. Δέσμευση για αποκατάσταση των πληθυσμών των ψαριών το αργότερο μέχρι το 2015
4. Δέσμευση για έναρξη των εθνικών στρατηγικών για τη βιώσιμη ανάπτυξη μέχρι το 2005 5. Δέσμευση για σταμάτημα της απώλειας της βιοποικιλότητας μέχρι το 2010
Σήμερα, πολλοί διεθνείς οργανισμοί δραστηριοποιούνται σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης πέραν του Ο.Η.Ε. (Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη, Ευρωπαϊκή Ένωση, Παγκόσμια Τράπεζα, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κ.α.). Λόγω των ιδιαιτέρων ενδιαφερόντων κάθε οργανισμού, το περιεχόμενο της ΒΑ διαφέρει. Και το ζητούμενο παραμένει η εξεύρεση μιας κοινής γλώσσας επικοινωνίας.
Σε αυτή την ενότητα παρουσιάστηκαν οι εισαγωγικές έννοιες σχετικά με το περιβάλλον. Έγινε ο διαχωρισμός ανάμεσα στο φυσικό και στο ανθρωπογενές περιβάλλον και τονίστηκε η σπουδαιότητα του περιβάλλοντος για τη διατήρηση της ζωής πάνω στη γη. Ακολούθησε η ιστορική ανασκόπηση της πορείας της σχέσης αλληλεξάρτησης ανάμεσα στο περιβάλλον και την ανθρωπότητα. Τονίστηκε το γεγονός ότι σήμερα, βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτού που αποκαλούμε περιβαλλοντική ή οικολογική κρίση και αυτά τα αποτελέσματα έχουν φτάσει πλέον στο σημείο να απειλούν την υγεία μας και να υποβιβάζουν την ποιότητα της ζωής μας. Το κεφάλαιο έθεσε το αίτημα της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή την οικονομική ανάπτυξη που συνδυάζει την προστασία του περιβάλλοντος με την κοινωνική αποδοχή.
Συγγραφή: Κων-νος Αμπελιώτης, Επικ. Καθηγητής Χαροκόπειου Πανεπιστημίου
Περιβάλλον-Οικολογία
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Γεωργόπουλος, Α. (2002). «Γη, ένας μικρός και εύθραυστος πλανήτης», Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα.
2. G. Tyler Miller, Jr. (1999). «Βιώνοντας στο Περιβάλλον, Αρχές Περιβαλλοντικών Επιστημών», Τόμοι Ι και ΙΙ, 9η έκδοση, Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα.
3. Μποναζούντας, Μ. (1995). «Επιλεγμένα Θέματα Διαχείρισης Περιβάλλοντος», Εκδόσεις Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Αθήνα.
4. B.J. Nebel and R.T. Wright (2000). Environmental Science, 7th Ed., Prentice Hall.
5. Cunnigham & Saigo (2001). Environmental Science, A Global Concern, McGraw –Hill
6. United Nations Commission on Sustainable Development (2002). The road to Johannesburg
Ενέργεια
Βρες το ενεργειακό σου αποτύπωμα, δηλαδή την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεις στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο με βάση την ενέργεια που δαπανάς εδώ
Ροή ενέργειας στα οικοσυστήματα
Ροή ενέργειας στα οικοσυστήματα
- Φυσικοί πόροι και ενεργειακή κατάσταση
- Φύση
- Οικολογική κρίση
- Ανακύκλωση
- Ρύπανση-Μόλυνση
- Κλίμα
- Οικολογία και κατοικία
- Η κατοικία στο αγροτικό και στο αστικό περιβάλλον
- Κατοικία – Ρύπανση – Αντιρρύπανση
- Οικολογικός σχεδιασμός
Οικολογική αρχιτεκτονική
"Πράσινα σπίτια"
Σήμερα υπάρχουν καινούργια δεδομένα στο σχεδιασμό κατοικιών με τεχνικές που εξασφαλίζουν αυτονομία στην κατανάλωση πόρων (νερό, ρεύμα) και ενέργειας (θέρμανση, ψύξη).
Δείτε πως μπορεί να κατασκευαστεί μια κατοικία με πολύ απλά υλικά και αυτονομία ενέργειας.......
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου