Η οικολογία (οίκος + λόγος ) σημαίνει
κυριολεκτικά τη «μελέτη του φυσικού
οίκου». Τα θεμέλια της επιστήμης έθεσαν ο Ιπποκράτης,
ο Αριστοτέλης και
ο Θεόφραστος, στην
Αρχαία Ελλάδα.
Τον όρο «Οικολογία» επινόησε ο Γερμανός
βιολόγος Ernst Haeckel το 1866 που καθιέρωσε την επιστήμη. Ο ίδιος όρισε την Οικολογία ως
«επιστήμη της σχέσεως των οργανισμών με το περιβάλλον» αλλά δεν ασχολήθηκε
περαιτέρω Το πρώτο οικολογικό εγχειρίδιο γράφτηκε το 1895 από έναν Δανό
βοτανολόγο, τον Eugenius Warming, ο οποίος
αναφέρεται ως ο θεμελιωτής της σύγχρονης Οικολογίας.
Αν και συνδέεται με τη βιολογία
αποτελεί μια διακλαδική επιστήμη. Μελετά τα υψηλότερα επίπεδα οργάνωσης της
ζωής και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργανισμών και περιβάλλοντός, και βασίζεται
σε πολλούς άλλους επιστημονικούς κλάδους, ιδιαίτερα στη γεωλογία, τη γεωγραφία, τη μετεωρολογία, την εδαφολογία, τη χημεία και τη φυσική.
Η
οικολογία ασχολείται με τους οργανισμούς και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Οι οργανισμοί μπορούν να
μελετηθούν σε διάφορα επίπεδα: στο επίπεδο των ατόμων, των μορίων, των
κυττάρων, στο επίπεδο των πληθυσμών,
των κοινοτήτων και των
οικοσυστημάτων, μέχρι και στο επίπεδο
του συνόλου της βιόσφαιρας. Τα
τελευταία επίπεδα αποτελούν τα κύρια γνωστικά αντικείμενα της οικολογίας.
Ουσιαστικά η οικολογία μελετά το περιβάλλον. Περιβάλλον (περί + βάλλω) είναι ότι
μας «αγκαλιάζει» τα πάντα γύρω μας, ολόκληρος ο κόσμος που μας περιβάλλει. Ως
περιβάλλον ορίζεται το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων που
βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την
ποιότητα της ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική
παράδοση και τις αισθητικές αξίες.
Κατατάσσουμε τις διάφορες πτυχές
του περιβάλλοντος σε φυσικό και σε ανθρωπογενές περιβάλλον.
Φυσικό περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από τη φύση.
Ανθρωπογενές
περιβάλλον είναι ότι δημιουργήθηκε από την
ανθρώπινη δραστηριότητα και παρέμβαση.
Το
φυσικό περιβάλλον μας προσφέρει το «σπίτι» στο οποίο κατοικεί ολόκληρη η
σημερινή ανθρωπότητα. Μας προσφέρει, τους φυσικούς πόρους για να τραφούμε, τους
ενεργειακούς πόρους για να κινήσουμε τα τεχνολογικά επιτεύγματά μας, το πλαίσιο
μέσα στο οποίο κτίζουμε τα κτίρια μας και τα μνημεία του πολιτισμού μας, το
νερό που πίνουμε, το οξυγόνο που αναπνέουμε. Το φυσικό περιβάλλον αναλύεται σε
3 συνιστώσες: στην ατμόσφαιρα, στη λιθόσφαιρα, στην υδρόσφαιρα. Πάνω σε αυτές
τις 3 σφαίρες στηρίζεται ολόκληρη η ζωή (η Βιόσφαιρα) πάνω στη Γη.Οι σφαίρες της διατήρησης της ζωής πάνω στον πλανήτη Γη.
Βιόσφαιρα: όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί περιλαμβάνει ένα τμήμα της λιθόσφαιρας, της υδρόσφαιρας και της ατμόσφαιρας.
Λιθόσφαιρα: ο φλοιός της Γης.
Υδρόσφαιρα: όλα τα νερά που μας περιβάλλουν.
Ατμόσφαιρα: όλος ο αέρας που μας περιβάλλει.
