Όψεις του ρατσισμού

Ο όρος ρατσισμός στην κυριολεκτική του χρήση σημαίνει το μίσος ή τον φόβο για άτομα που ανήκουν σε φυλές διαφορετικές από τη δική μας, καθώς και την εχθρική ή και υποτιμητική στάση απέναντί τους, τους συστηματικούς περιορισμούς και τις διακρίσεις εις βάρος τους. Τα παραπάνω συνδέονται με την πεποίθηση ότι οι φυλές από τις οποίες προέρχονται είναι κατώτερες από τη δική μας.

Ως ρατσισμό μπορούμε να ορίσουμε κάθε εκδήλωση μισαλλοδοξίας, εχθρότητας και χρήσης βίας εναντίον προσώπου ή ομάδας προσώπων λόγω εθνοτικής, θρησκευτικής, πολιτιστικής, κοινωνικής ή εθνικής διαφοράς (Miles, 1989).

Ο όρος ρατσισμός χρησιμοποιείται κατ’ επέκταση και για τις ανάλογες αντιλήψεις και συμπεριφορές προς άτομα διαφορετικά από εμάς, όσον αφορά άλλα διακριτικά γνωρίσματα πέρα από τη φυλή, π.χ. το φύλο, την εθνική/τοπική καταγωγή, την κοινωνική θέση, την κατάσταση της υγείας. Με την έννοια του ρατσισμού συνδέεται η έννοια της φυλής.

Ο όρος φυλή υποδηλώνει μια ομάδα ανθρώπων που χαρακτηρίζεται από κοινή καταγωγή και συνήθως από ορισμένα ευδιάκριτα φυσικά χαρακτηριστικά, όπως το χρώμα του δέρματος. Η έννοια αμφισβητείται, ιδίως μετά την αποκωδικοποίηση του DNA, καθώς οι φυλετικοί δείκτες έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν ένα ελάχιστο, αμελητέο ποσοστό της γενετικής σύνθεσης του ατόμου. Οι κοινωνικοί επιστήμονες συμφωνούν σήμερα ότι η φυλή είναι μάλλον μια κοινωνική κατασκευή παρά μια γνήσια βιολογική κατηγορία. Όλοι οι άνθρωποι έχουν μια κοινή καταγωγή και οι ομάδες που ανήκουν στο ενιαίο ανθρώπινο είδος μετανάστευαν και μεταναστεύουν ερχόμενες συνεχώς σε επιμειξίες. Έτσι οι φυλετικές διαφοροποιήσεις είναι σχετικές και όχι απόλυτες.

Κοινωνική μάθηση - Ρατσισμός

Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη των Διακρίσεων

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων (Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού) καθιερώθηκε το 1966 και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Αφορμή ήταν η εν ψυχρώ δολοφονία 69 μαύρων φοιτητών στην πόλη Σάρπβιλ της Νότιας Αφρικής, που διαδήλωναν ενάντια στο καθεστώς του Απαρτχάιντ. Το Απαρτχάιντ ήταν ένα καθεστώς φυλετικού διαχωρισμού και διακρίσεων που είχαν επιβάλει οι Λευκοί κάτοικοι της Νότιας Αφρικής στο σύνολο του πληθυσμού, που ουσιαστικά στηριζόταν στην καταπίεση και την εκμετάλλευση του μη λευκού πληθυσμού. Μόλις το 1991 καταργήθηκε το Απαρτχάιντ. Ήταν μια αισιόδοξη στιγμή στην ιστορία, γιατί πιστέψαμε τότε ότι όλα αυτά, οι πολιτικές των διακρίσεων και των φυλετικών διαχωρισμών, είχαν πλέον τελειώσει οριστικά. Είναι όμως έτσι;

Σχολικός εκφοβισμός

Θωρακίστε το παιδί σας απέναντι στο σχολικό εκφοβισμό (Bullying)

Αρθρογράφος: Παναγιώτα Κυπραίου

Ο (σχολικός) εκφοβισμός είναι μια ανεπιθύμητη, επιθετική συμπεριφορά κατά την οποία ένα παιδί ή έφηβος χρησιμοποιεί τη μεγαλύτερη δύναμη ή εξουσία που θεωρεί ότι έχει (πραγματική ή υποτιθέμενη) σε σωματικό επίπεδο ή σε πρόσβαση «ευαίσθητων» προσωπικών δεδομένων ή σε δημοτικότητα, για να ασκήσει έλεγχο ή να βλάψει άλλα παιδιά.

Μπορεί να διαδίδει φήμες, να χλευάζει, να ταπεινώνει, να επιτίθεται σωματικά κοκ. Ουσιαστικά, ο εκφοβισμός είναι μια κατάχρηση εξουσίας.

Γιατί ένα νεαρό άτομο ασκεί σχολικό εκφοβισμό;

Επειδή του δίνει ισχύ. Αυτό μπορεί να είναι πολύ επιθυμητό και δύσκολο να του αντισταθεί, για ένα παιδί ή έφηβο που συχνά αισθάνεται ανίσχυρο στη ζωή του. Ή επειδή υποφέρει μέσα του και η επιθετική συμπεριφορά τον κάνει να νιώθει λίγο καλύτερα για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Σε πολλές περιπτώσεις, κάποιος έχει ταπεινώσει, απειλήσει ή βλάψει τον ίδιο, πράγμα που τον κάνει να θέλει να ταπεινώσει, να απειλήσει ή να βλάψει κάποιον άλλο.

Πως μπορώ να προστατεύσω το παιδί μου απέναντι στον εκφοβισμό;