Πανδημία να το δούμε ως ευκαιρία!

 Στα πλαίσια των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων ασχολούμαστε με τις επιδημίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα. Μια σύντομη καταγραφή με τις μεγαλύτερες:

Η Πανδημία του SARS-CoV-2

 Ο όρος Πανδημία που προκύπτει από τις λέξεις πας (όλος) και δήμος (πληθυσμός), είναι επιδημία λοιμωδών ασθενειών που εξαπλώνεται με γρήγορους ρυθμούς σε μια μεγάλη περιοχή (ήπειρο) ή σε παγκόσμια κλίμακα και απειλεί το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού. Μια επιδημική ασθένεια της οποίας ο αριθμός των νέων κρουσμάτων παραμένει σταθερός με την πάροδο του χρόνου (σταθερή επίπτωση) δεν θεωρείται πανδημία. Επιπλέον, οι πανδημίες γρίπης δεν αφορούν την επανεμφανιζόμενη εποχική γρίπη. Στην ανθρώπινη ιστορία, έχουν παρατηρηθεί αρκετές πανδημίες, όπως ευλογιάς, φυματίωσης και πανώλης. Σχετικά πρόσφατες πανδημίες αποτελούν η πανδημίες γρίπης του 1918 - 1920, της γρίπης του 2009 και η πανδημία του κορονοϊού της Γουχάν το 2019 - 2021.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), έχει δημιουργήσει μια κατάταξη που περιγράφει τη διαδικασία με την οποία ένας νέος ιός γρίπης κινείται από τις πρώτες λοιμώξεις στον άνθρωπο σε μια πανδημία. Η πανδημία ξεκινά με τη μόλυνση ζώων από τον ιό, αργότερα σε λίγες περιπτώσεις τα ζώα μολύνουν ανθρώπους, στη συνέχεια φτάνει ένα στάδιο στο οποίο ο ιός αρχίζει να εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και τελειώνει όταν λοιμώξεις από τον νέο ιό,  έχουν εξαπλωθεί σε όλο σχεδόν τον κόσμο. 

Το χρονικό ανάδυσης της νέας πανδημίας Covid-19

Στα τέλη του φθινοπώρου του 2019, ένας αόρατος ιός, που για δεκαετίες εξελισσόταν ήσυχα μέσα σε νυχτερίδες, μεταπήδησε εν ριπή οφθαλμού σε έναν άνθρωπο που ζούσε στη Γουχάν, στην Κίνα. Ήταν ένα τυχαίο γεγονός, για το οποίο ίσως δε μάθουμε ποτέ περισσότερες λεπτομέρειες. Ούτε το άτομο που προσέλκυσε τον ιό ούτε κανείς από μας δεν κατάλαβε αυτό που συνέβη.

Ο πρώτος ασθενής που γνωρίζουμε να προσβλήθηκε από την ασθένεια, η οποία θα γινόταν γνωστή ως COVID-19, ανέπτυξε συμπτώματα σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS)    την 1η Δεκεμβρίου του 2019. Ίσως νωρίτερα να υπήρξαν και άλλοι, άγνωστοι ασθενείς. Δεν το ξέρουμε. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος ασθενής, μαζί με λίγα ακόμα πρώτα κρούσματα, δεν είχε καμία επαφή με νυχτερίδες ή άλλα άγρια ζώα, ούτε με την αγορά Χουανάν. Το γεγονός αυτό προκάλεσε ανησυχίες μήπως ο ιός πέρασε αρχικώς στον άνθρωπο με κάποιον άλλο τρόπο, όπως μέσω ερευνητών της Γουχάν, οι οποίοι συλλέγουν δείγματα του ιού απευθείας από άγριες νυχτερίδες ή τα αναλύουν σε εργαστήρια με ανεπαρκή μέτρα προστασίας. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών της Γουχάν, το οποίο ερευνά κορωνοϊούς που σχετίζονται με νυχτερίδες, βρίσκεται μόλις μερικά τετράγωνα μακριά από την αγορά Χουανάν, ενώ το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν απέχει λίγα μόνο χιλιόμετρα. Ωστόσο, οι κινεζικές Αρχές ισχυρίστηκαν πως δεν υπήρχε καμία περίπτωση να διαφύγει ο ιός από αυτές τις εγκαταστάσεις. 

Ο κορωνοϊός SARS-CoV-2

Τα δομικά χαρακτηριστικά του νέου στελέχους είναι παρόμοια με της υπόλοιπης οικογένειας των κορωνοϊών που συναντιούνται στη φύση. Η ανάλυση της γενετικής ακολουθίας του SARS-CoV-2 έδειξε ότι υπάρχει στενή συσχέτιση του νέου στελέχους με το στέλεχος κορωνοϊού σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου SARS (2003). Ο SARS-CoV-2 ανήκει στο γένος βήτα κορωνοϊών και έχει γενετική συσχέτιση κατά 96% με κορωνοϊούς που έχουν σαν φυσική δεξαμενή (ξενιστές) τις νυχτερίδες. Ο ιός SARS-CoV-2 έχει μέγεθος της τάξης των 100 nm και άρα είναι ορατός μόνο με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, όπου διακρίνονται σωματίδια με εξογκώματα περιμετρικά της επιφάνειάς τους σαν στέμμα. Από αυτή τη χαρακτηριστική μορφή της «κορώνας» πήρε και το όνομά της η ευρύτερη ομάδα των κορωνοϊών, που ανήκει και ο SARS-CoV-2, από την Διεθνή Επιτροπή Ταξινόμησης των ιών το 1971 (Fenner & Maurin, 1976).

Ο ιός έχει ένα RNA γονιδίωμα ~ 30.000 βάσεων, μονόκλωνο και γραμμικό (Lalchhandama, 2020). Περιβάλλεται από μία μεμβράνη που προέρχεται από το κύτταρο που έχει μολύνει. Πάνω σε αυτή τη μεμβράνη υπάρχουν διάφορες πρωτεΐνες. Οι δομικές πρωτεΐνες του SARS-CoV-2 περιλαμβάνουν την γλυκοπρωτεΐνη της μεμβράνης (Μ – από το "Membrane", "μεμβράνη"), την πρωτεΐνη του φακέλου του ιοσωμάτιου (Ε - "Envelope, "φάκελος"), την πρωτεΐνη του νουκλεοκαψίδιου (Ν - "Nucleocapsid", "νουκλεοκαψίδιο") και την πρωτεΐνη από την ακίδα του ιού (S - "Spike", "ακίδα"). Ένα σωματίδιο κορωνοϊού έχει κατά μέσο όρο 74 ακίδες, οι οποίες έχουν μέγεθος περίπου 20 nm (νανόμετρα). Η πρωτεΐνη Spike της ακίδας είναι η πιο χαρακτηριστική, που δίνει και την εικόνα της κορώνας, και η πιο σημαντική για την παθολογία του ιού, γιατί μέσω αυτής αλληλεπιδρά με έναν υποδοχέα των κυττάρων του ανθρώπου και εισέρχεται σε αυτά: η πρωτεΐνη-ακίδα συνδέεται με μία πρωτεΐνη που βρίσκεται στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων (την ACE2), ξεκινώντας έτσι μια διαδικασία που έχει ως αποτέλεσμα την ενσωμάτωση του ιού στα κύτταρά μας. Στη συνέχεια απελευθερώνει το RNA του στα κύτταρά μας και χρησιμοποιεί τον γενετικό μας μηχανισμό για να αναπαραχθεί, ο οποίος με τη σειρά του απελευθερώνει περισσότερο ιό στο σώμα μας.

 

Περισσότερα για την καθημερινή πορεία της νόσου παγκοσμίως στην ιστοσελίδα του Π.Ο.Υ.

Πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki

https://webergalia2020

https://covid19.who.

Το μέλλον των παιδιών και των εφήβων

Κάθε χώρα στον κόσμο δεν προστατεύει την υγεία των παιδιών και το μέλλον τους από την οικολογική υποβάθμιση, την κλιματική αλλαγή και τις εκμεταλλευτικές πρακτικές του μάρκετινγκ, αναφέρει μια νέα έκθεση. Σύμφωνα με την έκθεση, παρά τις δραματικές βελτιώσεις στην επιβίωση, τη διατροφή και την παιδεία τα τελευταία 20 χρόνια, «τα σημερινά παιδιά αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον», με κάθε παιδί να αντιμετωπίζει «υπαρξιακές απειλές».

"Το 2015, οι χώρες του κόσμου συμφώνησαν με τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης (SDG), αλλά σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, λίγες χώρες σημείωσαν μεγάλη πρόοδο προς την κατεύθυνση της επίτευξης τους", αναφέρει η έκθεση από μια επιτροπή 40 εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας των παιδιών και των εφήβων κόσμος. «Οι κλιματικές αλλαγές, η οικολογική υποβάθμιση, οι μεταναστευτικοί πληθυσμοί, οι συγκρούσεις, οι διαδεδομένες ανισότητες και οι εμπορικές πρακτικές που απειλούν την υγεία απειλούν την υγεία και το μέλλον των παιδιών σε κάθε χώρα», λέει. 

Η κοινή Επιτροπή 40 ειδικών των τριών αυτών φορέων, με επικεφαλής την πρώην πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας Έλεν Κλαρκ, κατέταξε 180 χώρες με βάση ένα νέο δείκτη. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 31η θέση διεθνώς, με πρώτη τη Νορβηγία και τελευταία την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Η Επιτροπή, συγκαλούμενη από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), την υπηρεσία παιδιών των Ηνωμένων Εθνών, την UNICEF και το ιατρικό περιοδικό Lancet, ζητά ριζικές αλλαγές στην προστασία της υγείας των παιδιών και στις μελλοντικές εξελίξεις από την κλιματική αλλαγή. 

Ο νέος παγκόσμιος δείκτης λαμβάνει υπόψη του πόσο προστατευτικό για τα παιδιά είναι το περιβάλλον μιας χώρας από διάφορες απόψεις, όπως υγεία, εκπαίδευση, διατροφή, βιώσιμη ανάπτυξη, ανισότητα εισοδημάτων κ.α. Τις πρώτες δέκα θέσεις παγκοσμίως στο δείκτη ευημερίας των παιδιών (Global Child Flourishing Index) καταλαμβάνουν Νορβηγία, Ν. Κορέα, Ολλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Δανία, Ιαπωνία, Βέλγιο, Ισλανδία και Βρετανία, ενώ τις πέντε τελευταίες το Μάλι, ο Νίγηρας, η Σομαλία, το Τσαντ και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μεγαλύτερη υπερδύναμη του κόσμου, οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν μια από τις τελευταίες θέσεις, μόλις την 173η, όσον αφορά έναν επιμέρους δείκτη (Sustainability Index) σχετικά με την ακαταλληλότητα του κλίματος για τα παιδιά (λόγω υψηλών ανά κεφαλή εκπομπών άνθρακα στην ατμόσφαιρα). Στον ίδιο αυτό δείκτη η Ελλάδα καταλαμβάνει την 142η θέση.

Υπογραμμίζει την απειλή που προκύπτει από τις εμπορικές πρακτικές, η οποία συνδέει τα παιδιά με την αυξημένη κατανάλωση τροφίμων γρήγορου φαγητού και ζαχαρούχων ποτών, κάτι που έχει προκαλέσει 11 φορές αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας (11 εκατομμύρια το 1975 σε 124 εκατομμύρια το 2016). 

Η έκθεση περιλαμβάνει δείκτες για 180 χώρες και συγκρίνει τα στοιχεία για την επιβίωση, την ευημερία, την υγεία, την εκπαίδευση και τη διατροφή καθώς και τη βιωσιμότητα, με πληρεξούσιο για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και με τα ίδια κεφάλαια ή τα κενά εισοδήματος. 

Η Νορβηγία, η Νότια Κορέα, οι Κάτω Χώρες, η Γαλλία και η Ιρλανδία είναι οι καλύτερες χώρες για να αναπτυχθεί ένα παιδί στα πρώτα του χρόνια. 

Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Τσαντ, η Σομαλία, ο Νίγηρας και το Μάλι είναι οι κατώτερες πέντε χώρες στον κατάλογο, με βάση την ίδια κατάταξη. Αλλά όταν συγκρίνονται οι επιδόσεις λαμβάνοντας υπόψη τις εκπομπές άνθρακα κατά κεφαλήν, το Μπουρούντι, το Τσαντ και η Σομαλία έχουν τις καλύτερες επιδόσεις, ενώ οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Σαουδική Αραβία είναι μεταξύ των 10 τελευταίων χωρών.

Εφηβεία και Άσκηση

Στοιχεία για την άθληση και την σωματική άσκηση των εφήβων

Το 84,5% των μαθητών 11 έως 17 ετών δεν φθάνουν τη συνιστώμενη τουλάχιστον μία ώρα άσκησης (μέτριας ή μεγάλης έντασης) κάθε μέρα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που αποτυπώνονται στο γράφημα του ΑΠΕ.

Μάλιστα, συγκριτικά οι μαθήτριες ασκούνται λιγότερο από τα αγόρια μαθητές, με αρνητικό ποσοστό που αγγίζει το 90%.

Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη, 14η Ιουνίου

Η 14η Ιουνίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια  Ημέρα  Εθελοντή Αιμοδότη. Αυτό ορίστηκε από την παγκόσμια κοινότητα η οποία αναγνωρίζοντας την επιστημονική προσφορά του Γερμανού γιατρού Καrl Landsteiner, του επιστήμονα που ανακάλυψε τις ομάδες αίματος, επέλεξε την 14η Ιουνίου, ημέρα γέννησής του, ως Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη. 
O εορτασμός της ημέρας στοχεύει: Στην εξάλειψη κάθε προκατάληψης, φόβου και άγνοιας σχετικά με την εθελοντική αιμοδοσία και στην αναγνώριση των «σιωπηλών» εθελοντών αιμοδοτών που αθόρυβα και ανιδιοτελώς προσφέρουν το αίμα τους σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.  
Για το έτος 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), για την Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη, θέτει ως κεντρικό μήνυμα, «Να είσαι εκεί για τον άλλο. Δώσε αίμα. Μοιράσου τη ζωή». Η ενημερωτική εκστρατεία του Π.Ο.Υ. για το 2018 στοχεύει να υπογραμμίσει το ρόλο που κάθε άτομο μεμονωμένα μπορεί να παίξει στο να βοηθήσει άλλους , προφέροντας το ανεκτίμητο δώρο του αίματος. Ειδικότερα, η καμπάνια στοχεύει κυρίως: 

• Να τιμήσει τα άτομα που δίνουν αίμα συστηματικά και να ενθαρρύνει τους νέους ανθρώπους να αιμοδοτήσουν 
• Να διασφαλίσει ευρεία διάδοση των αρχών της εθελοντικής αιμοδοσίας διεθνώς, αυξάνοντας παράλληλα τη διαθεσιμότητα και ασφάλεια του αίματος. 
• Να προωθήσει την ένταξη των υπηρεσιών αιμοδοσίας στα εθνικά σχέδια για ετοιμότητα και απόκριση σε έκτακτα περιστατικά 
• Να προτρέψει τους ανθρώπους να ενισχύσουν με την προσφορά αίματος την ετοιμότητα των υγειονομικών υπηρεσιών της κοινότητάς τους. 

Δείτε το επίσημο τρέιλερ της καμπάνιας του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας

Υγιεινή των χεριών

Η Υγιεινή των Χεριών (ΥΧ) αποτελεί το βασικότερο μέτρο πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της διασποράς των παθογόνων μικροοργανισμών στο νοσοκομειακό περιβάλλον, ακόμη και εκείνων που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Γι’ αυτό το λόγο συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια των ασθενών αλλά και των επαγγελματιών υγείας.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), το 2005 εγκαινίασε την έναρξη μίας εκστρατείας παγκόσμιας εμβέλειας -First Global Patient Safety Challenge Clean Care is Safer Care- με στόχο τηνπροώθηση της εφαρμογής της ΥΧ σε όλους τους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, ως αναπόσπαστο κομμάτι της Ασφάλειας των Ασθενών. Η χώρα μας αποτελεί μέλος του διεθνούς δικτύου της Υγιεινής των Χεριών από το 2010, στο οποίο συμμετέχουν ήδη 139 κράτη-μέλη του ΠΟΥ.

Η 5η Μαΐου αποτελεί ημέρα υπενθύμισης στην παγκόσμια κοινότητα στο γεγονός ότι η Υγιεινή των Χεριών μπορεί μεν να αποτελεί το απλούστερο και πλέον αυτονόητο μέτρο πρόληψης, αλλά η εφαρμογή της παραμένει μία μεγάλη πρόκληση τόσο για τους επαγγελματίες υγείας όσο και για τη δημόσια υγεία. Απαιτείται στρατηγική, επιμονή και συνεχής εκπαίδευση ώστε να εδραιωθεί ως αναπόσπαστο στοιχείο της κλινικής πρακτικής.

Πηγή: http://www.keelpno.gr

Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία

Η 3η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε το 1992 με πρωτοβουλία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, προωθώντας την κατανόηση σε θέματα αναπηρίας και την κινητοποίηση υπέρ των δικαιωμάτων αξιοπρέπειας και ευημερίας των ατόμων με αναπηρία. Ο εορτασμός αυτής της ημέρας επιδιώκει την αύξηση του βαθμού ένταξης των ατόμων με αναπηρία σε κάθε πτυχή της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής με σκοπό την προώθηση δράσεων που θα επισημάνουν αφ’ ενός τις ανάγκες και τα δικαιώματα των ΑμεΑ και θα ευαισθητοποιήσουν αφ’ ετέρου το σύνολο της κοινωνίας σε θέματα σεβασμού και αποδοχής της διαφορετικότητας.