Στα πλαίσια των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων ασχολούμαστε με τις επιδημίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα. Μια σύντομη καταγραφή με τις μεγαλύτερες:
Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2022
Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2021
Χριστουγεννιάτικα τραγούδια
Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2021
Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2021
Η Πανδημία του SARS-CoV-2
Ο όρος Πανδημία που προκύπτει από τις λέξεις πας (όλος) και δήμος (πληθυσμός), είναι επιδημία λοιμωδών ασθενειών που εξαπλώνεται με γρήγορους ρυθμούς σε μια μεγάλη περιοχή (ήπειρο) ή σε παγκόσμια κλίμακα και απειλεί το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού. Μια επιδημική ασθένεια της οποίας ο αριθμός των νέων κρουσμάτων παραμένει σταθερός με την πάροδο του χρόνου (σταθερή επίπτωση) δεν θεωρείται πανδημία. Επιπλέον, οι πανδημίες γρίπης δεν αφορούν την επανεμφανιζόμενη εποχική γρίπη. Στην ανθρώπινη ιστορία, έχουν παρατηρηθεί αρκετές πανδημίες, όπως ευλογιάς, φυματίωσης και πανώλης. Σχετικά πρόσφατες πανδημίες αποτελούν η πανδημίες γρίπης του 1918 - 1920, της γρίπης του 2009 και η πανδημία του κορονοϊού της Γουχάν το 2019 - 2021.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), έχει δημιουργήσει μια κατάταξη που περιγράφει τη διαδικασία με την οποία ένας νέος ιός γρίπης κινείται από τις πρώτες λοιμώξεις στον άνθρωπο σε μια πανδημία. Η πανδημία ξεκινά με τη μόλυνση ζώων από τον ιό, αργότερα σε λίγες περιπτώσεις τα ζώα μολύνουν ανθρώπους, στη συνέχεια φτάνει ένα στάδιο στο οποίο ο ιός αρχίζει να εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και τελειώνει όταν λοιμώξεις από τον νέο ιό, έχουν εξαπλωθεί σε όλο σχεδόν τον κόσμο.
Το χρονικό ανάδυσης της νέας πανδημίας Covid-19
Στα τέλη του φθινοπώρου του 2019, ένας αόρατος ιός, που για δεκαετίες εξελισσόταν ήσυχα μέσα σε νυχτερίδες, μεταπήδησε εν ριπή οφθαλμού σε έναν άνθρωπο που ζούσε στη Γουχάν, στην Κίνα. Ήταν ένα τυχαίο γεγονός, για το οποίο ίσως δε μάθουμε ποτέ περισσότερες λεπτομέρειες. Ούτε το άτομο που προσέλκυσε τον ιό ούτε κανείς από μας δεν κατάλαβε αυτό που συνέβη.
Ο πρώτος ασθενής που γνωρίζουμε να προσβλήθηκε από την ασθένεια, η οποία θα γινόταν γνωστή ως COVID-19, ανέπτυξε συμπτώματα σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS) την 1η Δεκεμβρίου του 2019. Ίσως νωρίτερα να υπήρξαν και άλλοι, άγνωστοι ασθενείς. Δεν το ξέρουμε. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος ασθενής, μαζί με λίγα ακόμα πρώτα κρούσματα, δεν είχε καμία επαφή με νυχτερίδες ή άλλα άγρια ζώα, ούτε με την αγορά Χουανάν. Το γεγονός αυτό προκάλεσε ανησυχίες μήπως ο ιός πέρασε αρχικώς στον άνθρωπο με κάποιον άλλο τρόπο, όπως μέσω ερευνητών της Γουχάν, οι οποίοι συλλέγουν δείγματα του ιού απευθείας από άγριες νυχτερίδες ή τα αναλύουν σε εργαστήρια με ανεπαρκή μέτρα προστασίας. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών της Γουχάν, το οποίο ερευνά κορωνοϊούς που σχετίζονται με νυχτερίδες, βρίσκεται μόλις μερικά τετράγωνα μακριά από την αγορά Χουανάν, ενώ το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν απέχει λίγα μόνο χιλιόμετρα. Ωστόσο, οι κινεζικές Αρχές ισχυρίστηκαν πως δεν υπήρχε καμία περίπτωση να διαφύγει ο ιός από αυτές τις εγκαταστάσεις.
Ο κορωνοϊός SARS-CoV-2
Πηγές:
Παρασκευή 4 Ιουνίου 2021
Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2021
Με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας σε θέματα περιβάλλοντος, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) θεσμοθέτησε το 1972 την 5η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος.
Παρασκευή 14 Μαΐου 2021
Παγκόσμια ημέρα Οικογένειας
Η Διεθνής Ημέρα της Οικογένειας καθιερώθηκε το 1993 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (A/RES/47/237) και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Μαΐου, με στόχο για να προβάλλει τη σπουδαιότητα της οικογένειας που αποτελεί τον σημαντικότερο πυρήνα της κοινωνίας. Η ημέρα αυτή έχει σκοπό να ευαισθητοποιήσει την διεθνή κοινότητα και να αναδείξει κοινωνικά, δημογραφικά και οικονομικά θέματα που επηρεάζουν την οικογένεια. Η φετινή 25η επέτειος έρχεται σε μία από τις πιο δύσκολες παγκόσμιες υγειονομικές και κοινωνικές κρίσεις. Η πανδημία του COVID-19 φέρνει στο προσκήνιο και τονίζει έντονα τη σημασία να επενδύουν τα κράτη σε κοινωνικές πολιτικές για την προστασία των ευάλωτων ατόμων και οικογενειών. Είναι η οικογένεια που φέρει το βάρος μίας κρίσης καθώς παλεύει να προστατεύσει τα μέλη της, τα παιδιά, του αυριανούς πολίτες της κοινωνίας.
Ο θεσμός της οικογένειας δεν είναι σημαντικός μόνο για την κοινωνία και την εξέλιξή της, αλλά και για τα ίδια τα μέλη της. Καθημερινά, ο γονέας κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να μην τους λείψει τίποτα. Μπορεί να μην νιώθει ότι έχει τις ικανότητες ενός σούπερ ήρωα, παρότι κάνει τόσα πολλά πράγματα παράλληλα, όμως για την οικογένειά του είναι ήρωας, γιατί μπορεί να βασιστεί σε αυτόν και να νιώσει ασφάλεια. Και η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζονται σούπερ δυνάμεις, το μόνο που χρειάζεται είναι καλός προγραμματισμός και αποφασιστικότητα.
Κυριακή 11 Απριλίου 2021
2021 – Διεθνές Έτος Φρούτων και Λαχανικών
Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της υγιεινούς και ποικιλόμορφης διατροφής. Προσφέρουν στο ανθρώπινο σώμα μία αφθονία θρεπτικών συστατικών, ενδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλουν στη μείωση των κινδύνων από έναν αριθμό ασθενειών. Ωστόσο, παρά τα φοβερά αυτά οφέλη, δεν καταναλώνουμε αρκετά φρούτα και λαχανικά.
Με την ανακήρυξη του 2021 ως Διεθνούς Έτους Φρούτων και Λαχανικών, ρίχνουμε μία προσεκτική ματιά σε έναν κρίσιμο τομέα και ζητούμε την υιοθέτηση μίας περισσότερο ολιστικής προσέγγισης στην παραγωγή και την κατανάλωση που ωφελεί την υγεία του ανθρώπου και του περιβάλλοντος.
Δευτέρα 5 Απριλίου 2021
Παγκόσμια Ημέρα Υγείας
Κάθε χρόνο στις 7 Απριλίου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας (World Health Day), η οποία επικεντρώνεται σε σημαντικά προβλήματα της δημόσιας υγείας που απασχολούν όλο τον κόσμο.
Η 7η Απριλίου είναι η ημερομηνία «γέννησης» το 1948 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ενός εξειδικευμένου οργάνου του ΟΗΕ για θέματα Υγείας.
Κυριακή 14 Μαρτίου 2021
Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021
Ηριδανός
Ένα ποτάμι κάτω από τα πόδια μας
Η αναζήτηση της υπόγειας πορείας του Ηριδανού μέσα στη σύγχρονη πόλη,
κάτω από τα κτίρια και την άσφαλτο των δρόμων.
ΠΗΓΗ: Το Βήμα - Πολιτισμός - Ηλεκτρονική έκδοση
Ένα χαμένο ποτάμι για την Αθήνα, και ας οφείλει πολλά αυτή η πόλη στα ρέοντα ύδατα, στα ποτάμια και στις πηγές της, και ας ήταν για αυτήν πάντα υπαρκτό το πρόβλημα της λειψυδρίας, είναι ο Ηριδανός. Τι νόημα, επομένως, μπορεί να έχει σήμερα ο εντοπισμός του; Κάνοντας ελιγμούς ανάμεσα στα αυτοκίνητα, βαδίζοντας μεταξύ εκατοντάδων άλλων ανθρώπων σε αυτήν την αναπόφευκτα κατηφορική διαδρομή από τον Λυκαβηττό, η αλήθεια είναι ότι η απουσία στοιχείων αρχικά απογοητεύει. «Ένα από τα αόρατα φυσικά στοιχεία της πόλης» το χαρακτηρίζει ο αρχαιολόγος κ. Στέλιος Λεκάκης, οι πληροφορίες του οποίου για τα σημεία της πορείας του Ηριδανού θα αποδειχθούν πολύτιμες.
Χρειάστηκε όμως να περάσουν αιώνες ώσπου επί Αδριανού (117-138 μ.Χ.) αποφασίστηκε ο εγκιβωτισμός του. Το ποτάμι καλύφθηκε από πλινθόκτιστο θόλο όπως πολύ ωραία είναι ορατός στην πλατεία Μοναστηρίου-, επιχώθηκε και μετατράπηκε σε υπόνομο. Πολύ νωρίτερα εξάλλου, επί Θεμιστοκλή, είχε γίνει και η διευθέτηση της κοίτης του στον Κεραμεικό, το χαμηλότερο σημείο του Λεκανοπεδίου, όπου ο ποταμός πλημμύριζε τον χειμώνα και σχημάτιζε βάλτους. Σήμερα όλα αυτά τα φαινόμενα έχουν εκλείψει. Μαζί και τα ποτάμια.
9 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
1. Κολωνάκι: Μια καθημερινή καλοκαιριάτικη ημέρα η οδός Δημοκρίτου είναι ήσυχη σαν προάστιο. Λίγα τα αυτοκίνητα, ακόμη λιγότεροι οι περαστικοί και ο λόφος του Λυκαβηττού να ξεπροβάλλει ανάμεσα στις πολυκατοικίες. Στη ΒΔ πλευρά του τοποθετούνται οι πηγές του Ηριδανού, κάπου εδώ δηλαδή, ενώ φυσικά δεν υπάρχει καμία σχέση με το Αδριάνειο υδραγωγείο της Δεξαμενής, τα ύδατα του οποίου προέρχονταν από την Πάρνηθα.
2. Βουλή: Αλλεπάλληλα στρώματα της Ιστορίας έφεραν στο φως οι ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή αυτή πριν από μερικά χρόνια. Εργαστήρια, νεκροταφεία, διάφορα κτίρια, έργα υδροδότησης και αποχέτευσης. Μαζί και τον Ηριδανό, έναν από τους τρεις ποταμούς που άρδευαν το λεκανοπέδιο Αθηνών. Το ποτάμι πήρε το όνομά του από τον Ηριδανό, γιο του Ωκεανού, ενώ η λέξη σχηματίζεται από την ρίζα ηρ- και την επίσης λέξη «ντανού» που σημαίνει νερό. Τα ανθοπωλεία στη Βουλή, έτσι, ουδεμία σχέση έχουν με την κατάσταση που επικρατούσε εκεί κατά την αρχαιότητα.
3. Σύνταγμα: Το ποτάμι κυλάει κάτω από την πλατεία, εκεί όπου το συνάντησαν τα έργα του μετρό σε βάθος έξι μέτρων. Το μόνο όμως που έχει απομείνει ορατό είναι η πιστή αναπαράσταση της κοίτης του στον σταθμό, ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα εκθέματα αναφορικά με τις ανασκαφές στην περιοχή. Επάνω στην πλατεία οι διαβάτες, που τη διασχίζουν, αγνοούν ότι κάτω από τα πόδια τους το μικρό αλλά πλούσιο σε νερά ποτάμι κυλάει, ακολουθώντας τη φυσική κλίση του εδάφους με κατεύθυνση προς την οδό Μητροπόλεως.
4. Όθωνος και Αμαλίας: Από το ύψος του Άγνωστου Στρατιώτη η απέναντι γωνία κρύβεται σχεδόν από τα σταθμευμένα λεωφορεία και από το πλήθος των ανθρώπων που περιμένουν στις διαβάσεις. Η Μπουμπουνίστρα όπως λεγόταν στην Τουρκοκρατία η κρήνη του Ηριδανού (λόγω του θορύβου που έκαναν τα νερά της) βρισκόταν σε αυτό ακριβώς το σημείο. Είναι άγνωστο πότε εξαφανίστηκε. Τα υπόγεια νερά όμως της περιοχής πολύ συνετέλεσαν στην ανάπτυξη του Κήπου.
5. Μητροπόλεως: Ένα βύθισμα του εδάφους στη συμβολή της με την οδό Πεντέλης, δύο πλατάνια στο εκκλησάκι της Αγίας Δέησης, κάτι σαν ανάσα δροσιάς, μπορεί να σημαίνουν κάτι; «Εδώ σχηματιζόταν το λεγόμενο Τέλμα της Αθηνάς. Τα νερά του ποταμού λίμναζαν και δημιουργούσαν ένα έλος μπροστά από τις Πύλες του Διοχάρους, στο ύψος της οδού Βουλής και της Απόλλωνος» επιβεβαιώνει ο κ. Λεκάκης. Μπαίνοντας στο πρώτο κατάστημα ο ιδιοκτήτης παραδέχεται ότι όλοι στον δρόμο έχουν αντλίες στα υπόγειά τους για να μην πλημμυρίζουν. Και πού πάει αυτό το νερό; «Στους υπονόμους βέβαια».
6. Μοναστηράκι: Ο ήλιος καίει, έτσι κανείς στην πλατεία δεν ενδιαφέρεται για το ποτάμι, που ύστερα από ένα χιλιόμετρο διαδρομής επιτέλους φανερώνεται. Το νεράκι κυλάει στην κοίτη του και ο ήχος του ακούγεται αν έχει ησυχία· όλα αυτά όμως σε βάθος αρκετών μέτρων. Λίγοι γνωρίζουν άλλωστε ότι αυτό το τμήμα του Ηριδανού ήρθε στο φως κατά λάθος, λόγω της κατάρρευσης του εδάφους όταν κατασκευαζόταν η πλατεία. Στον σταθμό του μετρό η εικόνα είναι ευκρινέστερη: εδώ υπάρχουν η κοίτη της Κλασικής εποχής με τα δύο μονοπάτια που όριζαν την οικοδομική γραμμή στις πλευρές της και η κοίτη της Ρωμαϊκής όταν καλύφθηκε με πλινθόκτιστο θόλο.
7. Αρχαία αγορά: Ένα μεγάλο έργο είχε κατασκευαστεί εδώ στην αρχαιότητα από τους Πεισιστρατίδες (β΄ μισό 6ου αιώνα π.Χ.) που επίχωσαν την αρχαία κοιλάδα του Ηριδανού προκειμένου να διαμορφωθεί το κατάλληλο έδαφος για την οδό των Παναθηναίων και για την ανέγερση δημόσιων κτιρίων (Βασίλειος Στοά, Ποικίλη Στοά). Το ποτάμι εγκιβωτίσθηκε σε δύο υπόγεια κανάλια που τα συνέδεσαν με τον κεντρικό αγωγό υπόνομο, τον οποίο βλέπουμε σήμερα στην Αρχαία Αγορά. Φυσικά χωρίς νερό, αφού το ποτάμι δεν περνά πια από εκεί. Οδεύοντας προς το Θησείο πάντα σε κατηφορική πορεία, η προοπτική του Κεραμεικού δημιουργεί ανακούφιση.
8. Γραμμές ΗΣΑΠ: Το ποτάμι χάνεται και πάλι αλλά η πορεία του είναι πλέον γνωστή. Πρώτα θα πρέπει να διασχίσει τις γραμμές του τρένου περιορισμένο σε ένα τσιμεντένιο κανάλι - η απόλυτη απαξίωση του ποταμού - που δύσκολα παραπέμπει σε ποτάμι και ύστερα να ακολουθήσει την οδό Αδριανού σε ένα σημείο της οποίας, κοντά στην πλατεία του Αγίου Φιλίππου, η Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή εντόπισε τμήμα της εγκιβωτισμένης κοίτης του. Ιούλιο μήνα τα νερά του Ηριδανού δεν είναι πολλά, τον χειμώνα όμως αναβλύζουν σε όλη την περιοχή. Μέσα από τα φρεάτια, μέσα από τις γραμμές του τρένου, το ποτάμι που φουσκώνει βγαίνει στην επιφάνεια.
9. Κεραμεικός: Είναι ένα κομμάτι του αττικού τοπίου που έχει μείνει αλώβητο από τις επεμβάσεις μέσα στους αιώνες, πόσο μάλλον που η επιφάνεια του εδάφους βρίσκεται στο επίπεδο των κλασικών χρόνων, δηλαδή τρία μέτρα κάτω από τη σύγχρονη πόλη. Εδώ ο χρόνος έχει σταματήσει. Ο Ηριδανός γίνεται πλέον αντιληπτός ως φυσικό στοιχείο, καλάμια φυτρώνουν στις όχθες του και βατραχάκια αποθέτουν τα αβγά τους στο νερό, όπου επιβιώνει και το κουνουπόψαρο, ένα πολύ μικρό ψάρι.
Κάποιοι τουρίστες ρωτούν πού καταλήγει το ποτάμι. Όπου όλα. Στη θάλασσα. Πρώτα όμως θα συναντήσει τον Ιλισό (κάπου στην Πειραιώς) και μαζί θα φθάσουν στον Κηφισό, τα τρία ποτάμια της Αττικής που οι άνθρωποι κατέστρεψαν.