28 Μαΐου 1952, Οι Ελληνίδες αποκτούν δικαίωμα ψήφου

Στις 28 Μαΐου 1952, οι Ελληνίδες αποκτούν το δικαίωμα του “εκλέγειν και εκλέγεσθαι” στις βουλευτικές και στις δημοτικές εκλογές. Απαιτήθηκαν πολλοί αγώνες για πολλές δεκαετίες προκειμένου να μπορέσουν οι γυναίκες να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου, πολύ αργότερα μάλιστα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Το 1844 πραγματοποιείται η Α΄ Εθνοσυνέλευση της χώρας. Το Α΄ σύνταγμα που ψηφίστηκε, ορίζει στο άρθρο 3, ότι "οι ΄Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου". Οι γυναίκες παρ΄ όλη τη σημαντική συμμετοχή τους στον αγώνα του 1821, δεν αποκτούν με το Σύνταγμα αυτό τα πολιτικά τους δικαιώματα. ΄Έτσι, οι ελπίδες που έβαλε ο αγώνας της Εθνικής Ανεξαρτησίας για μια αλλαγή της κοινωνικής θέσης της γυναίκας χάνονται.

1887 - 1888 : Είναι η χρονιά που ακούγεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα το σύνθημα : "Ψήφος στη Γυναίκα". Αυτό το θαρραλέο για την εποχή του σύνθημα, ανήκει στο έντυπο η "Εφημερίδα των Κυρίων", του "Συλλόγου Κυριών".

Μάλιστα, έως τα μέσα της δεκαετίας του ’20 ήταν δεδομένο ότι μόνον οι άνδρες είχαν δικαίωμα ψήφου. Ενδεικτικό της αντίληψης που επικρατούσε είναι το παρακάτω απόσπασμα από την εφημερίδα “Νέα Ημέρα” στις 20 Μαρτίου 1928: «Παν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπον και έξαλλον πνευματικήν κατάστασιν ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός. Νεώτεραι και ακριβέστεραι έρευναι καταδείκνυσιν ότι ου μόνον ωρισμένας ημέρας, αλλά δι’ όλου του μηνός τελούσιν άπαντα τα θήλεα εις πνευματικήν και συναισθηματικήν ανισορροπίαν. Η γυναικεία συνεπώς ψήφος είναι πράγμα επικίνδυνον, άρα αποκρουστέον».

1921:Ο πρωθυπουργός Γούναρης, παρευρίσκεται στο συνέδριο του Ελληνικού Λυκείου, που έγινε στις 28 του Μάρτη του 1921, και υπόσχεται ψήφο στις γυναίκες. Υποβάλλει αμέσως ανάλογη πρόταση στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση, αλλά η πρόταση δεν συγκεντρώνει την απαιτούμενη πλειοψηφία της Βουλής. Οι αντιρρήσεις των ανδρών εκπροσώπων είναι ακόμα πολύ ισχυρές. Η πρόταση προκαλεί βίαιες συζητήσεις.

1924: Η πρώτη Δημοκρατική Κυβέρνηση της Ελλάδας κάνει εισήγηση στην Εθνοσυνέλευση για αλλαγή της Νομοθεσίας περί Δήμων και Κοινοτήτων. Η Εθνοσυνέλευση αναγκάζει την Κυβέρνηση να αποσύρει την πρότασή της. Η συζήτηση επαναλαμβάνεται και αποφασίζεται να δοθεί στις γυναίκες μετά πενταετία (5), το δικαίωμα ψήφου στις Δημοτικές εκλογές. Για τις γυναίκες ισχύουν οι εξής όροι:

· Θα μπορούν μόνο να εκλέγουν και όχι να εκλέγονται

· Θα πρέπει να είναι πάνω από 30 χρονών

· Και θα πρέπει να ξέρουν ανάγνωση και γραφή.



1928:Η πρώτη δημόσια συγκέντρωση για την ψήφο, πραγματοποιήθηκε στο Θέατρο Απόλλων στις 18 του Μάρτη.

1934 : Μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας - περί δήμων και κοινοτήτων, οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν στις Δημοτικές εκλογές του 1934. Οι εκλογές αυτές είναι οι πρώτες στην ιστορία της Ελλάδας που οι γυναίκες - έστω και υπό όρους - έχουν δικαίωμα ψήφου. Οι αιτίες της αποχής είναι πολλές :

· Οι δυσκολίες για την εγγραφή των γυναικών στους εκλογικούς καταλόγους

· Οι κοινωνικές αντιλήψεις

· Ο μεγάλος αριθμός αναλφάβητων γυναικών

Οι παραπάνω δυσκολίες είχαν ως αποτέλεσμα να μην εγγραφούν περισσότερες από 14.000 γυναίκες στους πρώτους εκλογικούς καταλόγους και να ψηφίσουν στις εκλογές του Φεβρουαρίου 12.000, εκ των οποίων οι 2.336 στην Αθήνα σε 6 χωριστά εκλογικά τμήματα και 9.500 περίπου στις επαρχίες.

1945 : Το ανώτερο όργανο της πρώτης λαϊκής εξουσίας στην Ελλάδα (ΠΕΕΑ) αναγνωρίζει τυπικά και ουσιαστικά την ισότητα της γυναίκας. Το ψήφισμα του Εθνικού Συμβουλίου των Κορυσχάδων λέει ρητά : "΄Όλοι οι ΄Έλληνες άνδρες και γυναίκες έχουν τα ίδια πολιτικά και αστικά δικαιώματα" Το ψήφισμα του Εθνικού Συμβουλίου που έχει χαρακτήρα προσωρινού συνταγματικού χάρτη, αναγνωρίζει για πρώτη φορά τα ίσα πολιτικά δικαιώματα των δύο φύλων. Οι γυναίκες ψηφίζουν ισότιμα και εκλέγονται στο Εθνικό Συμβούλιο.


1952: Ο νόμος 2159, κατοχυρώνει το δικαίωμα της γυναίκας όχι μόνο να εκλέγει, αλλά και να εκλέγεται στις Δημοτικές και Βουλευτικές εκλογές. Ωστόσο οι γυναίκες δεν ψηφίζουν τον Νοέμβρη που γίνονται εκλογές, γιατί δεν έχουν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Σε επαναληπτικές όμως εκλογές, μόνο για την Θεσσαλονίκη και λόγο εκκένωσης μιας έδρας στις 18 Ιανουαρίου 1953, εκλέγεται με την παράταξη "Ελληνικός Συναγερμός" η πρώτη Ελληνίδα Βουλευτής. Είναι η κ. Ελένη Σκούρα.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΙΤΗΜΑ 

Ήταν το 1887 η χρονιά που για πρώτη φορά ακούστηκε στην Ελλάδα το σύνθημα “Ψήφος στη Γυναίκα”, από την “Εφημερίδα των Κυριών”, που εξέδιδε η Καλλιρρόη Παρρέν Σιγανού.Συντάκτες της ήταν μόνο γυναίκες που υπερασπίζονταν τα δικαιώματά τους.

Το 1921 ο πρωθυπουργός Δημήτριος Γούναρης υπόσχεται ψήφο στις γυναίκες και υποβάλει στη Βουλή ανάλογη πρόταση, εγείροντας πολύ ισχυρές αντιδράσεις των ανδρών εκπροσώπων.


Η πρόταση επιστρέφει εκ νέου το 1924 για να υπερψηφιστεί έπειτα από ακόμη πέντε χρόνια διαμάχης και με Προεδρικό Διάταγμα. Στις 5 Φεβρουαρίου 1930, δίδεται το δικαίωμα (μόνο) του “εκλέγειν” στις Ελληνίδες, μόνο στις Δημοτικές και Κοινοτικές Εκλογές, και υπό όρους: αφορούσε μόνο στις εγγράμματες που είχαν συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας τους.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΝΟΜΟΣ

Το δικαίωμα του “εκλέγειν και εκλέγεσθαι” των γυναικών στις βουλευτικές και τις δημοτικές εκλογές κατοχυρώνει στις 28 Μαΐου 1952 ο νόμος 2159, ο οποίος παραχωρεί ίσα πολιτικά δικαιώματα στις γυναίκες. Ωστόσο, οι γυναίκες δεν θα ψηφίσουν στις εκλογές του Νοεμβρίου διότι δεν είχαν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι.

Η ΠΡΩΤΗ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ

Ελένη Σκούρα

Λίγους μήνες αργότερα, στις 18 Ιανουαρίου 1953, σε επαναληπτικές εκλογές, στη Θεσσαλονίκη, εξελέγη η πρώτη γυναίκα βουλευτής. Ήταν η Ελένη Σκούρα (“Ελληνικός Συναγερμός”), η οποία μαζί με τη Βιργινία Ζάννα, γιαγιά του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά (“Κόμμα Φιλελευθέρων”), υπήρξαν οι δύο πρώτες γυναίκες υποψήφιες για το βουλευτικό αξίωμα.

Σε βουλευτικές εκλογές οι Ελληνίδες ψήφισαν για πρώτη φορά στις 19 Φεβρουαρίου του 1956.

Η ΠΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟΣ

Η Λίνα Τσαλδάρη έγινε η πρώτη γυναίκα υπουργός, βουλευτής του κόμματος της ΕΡΕ, καθώς ανέλαβε το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Την ίδια χρονιά, εξελέγη στην Κέρκυρα και η πρώτη γυναίκα δήμαρχος, η Μαρία Δεσύλλα, ενώ το 1964 ακολουθεί η εκλογή 135 γυναικών δημοτικών συμβούλων.

Η ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΟΜΜΑΤΟΣ 

Στο Σύνταγμα του 1975 ορίζεται για πρώτη φορά ρητά ότι «όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου».

Η Μαρία Δαμανάκη, η οποία αποτέλεσε το νεώτερο μέλος της ελληνικής Βουλής, το 1977, ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη πρόεδρος πολιτικού κόμματος στην Ελλάδα (του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου).

Η Αλέκα Παπαρήγα γίνεται η δεύτερη γυναίκα, αλλά και μακροβιότερη αρχηγός κόμματος στην Ελλάδα, επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ (1991-2013).

ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

Η  ΄Αννα Ψαρούδα Μπενάκη στις 19 Μαρτίου 2004 εκλέγεται Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων και γίνεται η πρώτη Ελληνίδα γυναίκα που ανέρχεται στο ύπατο αξίωμα του ελληνικού Κοινοβουλίου.

Εξάλλου και στο Ευρωκοινοβούλιο συμμετείχαν έως τώρα αρκετές Ελληνίδες.

Σήμερα συμμετέχουν επτά γυναίκες. Μάλιστα, η Μαριέττα Γιαννάκου, πρώην υπουργός, είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας των βουλευτών της Ν.Δ. στην Ευρωβουλή, ενώ η Άννυ Ποδηματά, από το ΠΑΣΟΚ, είναι αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Από το 1981, οπότε και η χώρα μας έγινε πλήρες μέλος της Ε.Ε. (τότε ΕΟΚ), στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπήρξε συμμετοχή οκτώ επιτρόπων, οι τρεις εξ αυτών γυναίκες.

Η Βάσω Παπανδρέου ήταν η πρώτη γυναίκα επίτροπος, την περίοδο 1989-1993. Το 1999 έως το 2004 ανέλαβε καθήκοντα επιτρόπου η Άννα Διαμαντοπούλου, ενώ σήμερα η Ελλάδα έχει και πάλι γυναίκα επίτροπο, τη Μαρία Δαμανάκη.

Ο αριθμός των γυναικών βουλευτών αυξήθηκε σημαντικά με την πάροδο των χρόνων κι έτσι στην ελληνική Βουλή σήμερα συμμετέχουν συνολικά 64 γυναίκες, δηλαδή ποσοστό της τάξεως του 21,3% των μελών της.

«Οι Ελληνίδες έδωσαν τις δικές τους μάχες, μπήκαν στη Βουλή, προσέθεσαν νόμους για τα δικαιώματα των γυναικών, για την ισότητα των δύο φύλων, για τα δικαιώματα της Ελληνίδας εργαζόμενης, αλλά ουσιαστικά σήμερα εξακολουθούν και είναι μόνο 64 γυναίκες στη Βουλή των Ελλήνων» τονίζει σε δήλωσή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρώην υπουργός, βουλευτής σήμερα, Ντόρα Μπακογιάννη.

«Οι γυναίκες, όμως, χρειάζονται. Έδωσαν μια άλλη, γυναικεία, πιο ευαίσθητη ματιά στην πολιτική» επισημαίνει και προσθέτει: «Σήμερα, λοιπόν, που η κρίση απομακρύνει τις γυναίκες από την πολιτική, που δεν τους επιτρέπει να συμμετέχουν στα κοινά, διότι είναι εργαζόμενες, διότι είναι μάνες, διότι είναι σύντροφοι, διότι έχουν πολλά προβλήματα, διότι είναι τα πρώτα θύματα της κρίσης, θα πρέπει να δείξουμε μια ιδιαίτερη ευαισθησία για να κρατήσουμε αυτή την ισχυρή γυναικεία ματιά στη Βουλή των Ελλήνων».

Περισσότερα για το κίνημα του φεμινισμού στην Ελλάδα
Πηγές:
http://www.cretalive.gr/history
http://ikee.lib.auth.gr
http://press724.gr